Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Sự cố xảy ra khi tàu Vịnh Xanh 58, chở 49 người, gặp giông lốc bất ngờ và lật giữa biển mà không hệ thống giám sát nào hay biết trong khoảng 2 giờ đồng hồ, dù cách bờ chỉ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km.
Sự chậm trễ trong việc phát hiện và ứng phó với tình huống khẩn cấp này đã làm lộ ra những lỗ hổng trong hệ thống giám sát và quản lý tàu du lịch. Trong thời đại số, mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn… Tuy nhiên, vụ việc lần này cho thấy vẫn còn những khoảng trống lớn trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Chuyển đổi số và công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó chạm đến được những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc. Do đó, các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống IOC phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường.
Khi một tàu không về đúng giờ, phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên. Điều này sẽ giúp ngăn chặn những tai nạn hàng hải tương tự và đảm bảo an toàn cho người dân.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và ‘may rủi’ trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không dừng lại là hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Mục tiêu của chuyển đổi số không chỉ là vẽ bản đồ đẹp, mà còn là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Nhìn chung, vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 là một lời cảnh tỉnh cho các cơ quan chức năng và doanh nghiệp về việc cần phải đầu tư và áp dụng công nghệ vào việc giám sát và quản lý các hoạt động hàng hải. Việc này không chỉ giúp ngăn chặn những tai nạn tương tự mà còn góp phần xây dựng một môi trường an toàn và đáng tin cậy cho người dân.
