Đã 5 năm trôi qua kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực, và đáng chú ý là hiệp định này đã đóng vai trò quan trọng như một đòn bẩy giúp tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam và Italy một cách ấn tượng. Thông tin trên được bà Dương Phương Thảo, Tham tán thương mại Việt Nam tại Italy, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn gần đây.
Dây chuyền may xuất khẩu. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)
EVFTA không chỉ mở rộng thị trường xuất nhập khẩu mà còn nâng tầm hợp tác về công nghệ, năng lượng xanh, và thời trang giữa hai quốc gia. Những số liệu thống kê mới nhất cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Italy đã tăng gần 50%, từ 4,62 tỷ USD vào năm 2020 lên 6,91 tỷ USD vào năm 2024. Đáng chú ý, xuất khẩu của Việt Nam sang Italy đã tăng 58%, đạt 4,94 tỷ USD.
Chế biến thủy hải sản xuất khẩu. (Ảnh: TTXVN phát)
Các mặt hàng chủ lực của Việt Nam xuất khẩu sang Italy có tăng trưởng vượt bậc bao gồm sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép, cà phê, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng, và phương tiện vận tải cùng phụ tùng. EVFTA đã mang lại lợi thế thuế quan rõ rệt, thúc đẩy xuất khẩu nông sản, thủy sản, dệt may, và điện tử của Việt Nam sang thị trường Italy. Đồng thời, hiệp định này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu công nghệ và hàng hóa cao cấp từ Italy.
Sản xuất giày xuất khẩu sang thị trường EU tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Hóa dệt Hà Tây. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)
Tuy nhiên, không phải ngành nào cũng tận dụng được hiệu quả từ EVFTA. Ngành thủy sản của Việt Nam đang đối mặt với những thách thức đến từ ‘thẻ vàng’ IUU, hạn chế xuất khẩu tôm và cá tra sang Italy. Bên cạnh đó, chi phí vận chuyển cao và thời gian giao hàng lâu cũng ảnh hưởng đến độ tươi ngon và khả năng cạnh tranh về giá của sản phẩm.
Bà Dương Phương Thảo nhấn mạnh rằng để khắc phục những rào cản này, doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch của EU. Đầu tư vào sản xuất sạch và khả năng truy xuất nguồn gốc cũng là yếu tố quan trọng. Điều này không chỉ giúp Việt Nam tận dụng tốt hơn EVFTA mà còn nâng cao uy tín và chất lượng hàng Việt trên thị trường quốc tế.
Nhìn về tương lai, EVFTA sẽ tiếp tục là một động lực quan trọng thúc đẩy thương mại và đầu tư bền vững giữa Việt Nam và Italy. Hiệp định này sẽ giúp Việt Nam chuyển dịch sang kinh tế xanh và công nghệ cao. Italy, với thế mạnh trong lĩnh vực máy móc, năng lượng tái tạo, thời trang, và công nghệ cao, sẽ là đối tác quan trọng giúp Việt Nam đạt được mục tiêu này.
Để đảm bảo hiệu quả lâu dài của EVFTA, Việt Nam cần ưu tiên chuyển giao công nghệ từ Italy, đặc biệt trong các lĩnh vực như máy móc nông nghiệp, cơ khí chính xác, và công nghệ cao. Việc nâng cấp công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu cũng là một yếu tố then chốt.
Hợp tác với các viện thiết kế hàng đầu của Italy, đặc biệt tại Milan, sẽ giúp Việt Nam phát triển các sản phẩm có giá trị cao. Đầu tư vào sản xuất xanh, sử dụng năng lượng tái tạo, và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng cần được đẩy mạnh.
Một thách thức lớn khác mà Việt Nam đang phải đối mặt là việc EU đẩy nhanh đàm phán FTA với các nước ASEAN khác như Thái Lan, Indonesia, và Malaysia. Nếu Thái Lan ký FTA vào năm 2026, thuế ưu đãi tương tự EVFTA sẽ làm giảm lợi thế của Việt Nam, đặc biệt trong các ngành nông sản và dệt may.
Tóm lại, tập trung vào chất lượng, thiết kế, và sản xuất bền vững là cách để Việt Nam duy trì vị thế cạnh tranh và tận dụng tối đa cơ hội từ quan hệ đối tác chiến lược với Italy trong thời gian tới.
