Các nhà khoa học Trung Quốc đã phát hiện ra một “mật mã” địa chất ẩn sâu trong mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới tại Bạch Vân Ngao Bác, khu tự trị Nội Mông Cổ. Đây là một khám phá có thể thay đổi cách tiếp cận tài nguyên chiến lược này trên toàn cầu trong thế kỷ 21.
Đất hiếm, hay còn gọi là “vàng công nghiệp” và “vàng chiến lược” của thời đại mới, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và các hệ thống vũ khí tối tân. Mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác, chiếm tới 90% trữ lượng của Trung Quốc và gần 40% trữ lượng toàn cầu, đã trở thành tâm điểm của sự chú ý.
Câu chuyện về mỏ đất hiếm này bắt đầu từ năm 1927, khi một giảng viên trẻ tuổi của Đại học Bắc Kinh, Đinh Đạo Hành, đã phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Giáo sư Hà Tác Lâm, chuyên gia thạch học của Bắc Đại, đã xác định các mẫu đá tại đây chứa hàm lượng đất hiếm cực cao. Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào hệ sinh thái khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm.
Mới đây, một nghiên cứu công bố trên tạp chí Science Advances đã tiết lộ một thông tin bất ngờ. Phần lớn tài nguyên đất hiếm ở Bạch Vân Ngao Bác không hình thành cách đây 1,3 tỷ năm như giả định lâu nay, mà thực sự đến từ một đợt hoạt động magma cách đây chỉ 430 triệu năm. Phát hiện này mở ra hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm toàn cầu và có thể giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn.
Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là công nghệ tách chiết, vốn là bí quyết mà chỉ Trung Quốc làm chủ trên quy mô công nghiệp. Việc Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát phần lớn đất hiếm thế giới khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm nguồn thay thế và đầu tư khai thác trong nước.
Đất hiếm không còn là vấn đề kỹ thuật mà đã trở thành vấn đề chiến lược sống còn trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua năng lượng xanh đang leo thang. Việc tìm kiếm và khai thác đất hiếm đã trở thành một cuộc đua toàn cầu, và Trung Quốc đang dẫn đầu trong lĩnh vực này.
Với phát hiện mới này, thế giới có thể sẽ chứng kiến một sự thay đổi trong cách tiếp cận tài nguyên đất hiếm. Các quốc gia khác có thể sẽ đẩy mạnh tìm kiếm và khai thác đất hiếm để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên, công nghệ tách chiết vẫn là một thách thức lớn đối với các quốc gia khác.
Trong bối cảnh đó, Science Advances đã công bố nghiên cứu về phát hiện mới này. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc tìm hiểu về đất hiếm và cách khai thác tài nguyên này một cách hiệu quả.
