Sau vụ rơi máy bay của Air India vào ngày 12/6, khiến 241 người thiệt mạng, câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công đã được đặt ra một cách nghiêm túc. Cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171, đã từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm. Mặc dù Air India nhấn mạnh rằng cuộc điều tra vẫn đang diễn ra và chưa có kết luận chính thức, thông tin này đã làm dấy lên mối quan ngại về khía cạnh tâm lý trong ngành hàng không.
Không phải là trường hợp duy nhất, ngành hàng không đã từng chứng kiến nhiều thảm kịch liên quan đến vấn đề tâm lý của phi công. Vào năm 2015, vụ tai nạn của Germanwings đã khiến 150 người thiệt mạng khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Kết quả điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng và đã che giấu bệnh. Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 vào năm 2014.
Các chuyên gia hàng không cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công. Dữ liệu cho thấy nếu tính riêng các vụ tai nạn do phi công tự sát, có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012. Hơn 56% phi công Mỹ đã từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn tâm thần vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khai báo tự nguyện.
Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”. Tổ chức IPAAC, một liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không, cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay.
Để cải thiện tình hình, các chuyên gia đề xuất mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm. Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) cũng công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.
“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding, Chủ tịch IPAAC, chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói. Trong khi đó, Bloomberg đã công bố dữ liệu về vấn đề này vào năm 2022. Thêm vào đó, nghiên cứu năm 2022 cũng cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Bạn có thể đọc thêm về vấn đề này tại đây.
