Đã 5 năm trôi qua kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực, và đáng chú ý là hiệp định này đã đóng vai trò quan trọng như một đòn bẩy giúp tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam và Italy một cách ấn tượng. Thông tin trên được bà Dương Phương Thảo, Tham tán thương mại Việt Nam tại Italy, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn gần đây.

EVFTA không chỉ mở rộng thị trường xuất nhập khẩu mà còn nâng tầm hợp tác về công nghệ, năng lượng xanh, và thời trang giữa hai quốc gia. Những số liệu thống kê mới nhất cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Italy đã tăng gần 50%, từ 4,62 tỷ USD vào năm 2020 lên 6,91 tỷ USD vào năm 2024. Đáng chú ý, xuất khẩu của Việt Nam sang Italy đã tăng 58%, đạt 4,94 tỷ USD.

Các mặt hàng chủ lực của Việt Nam xuất khẩu sang Italy có tăng trưởng vượt bậc bao gồm sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép, cà phê, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng, và phương tiện vận tải cùng phụ tùng. EVFTA đã mang lại lợi thế thuế quan rõ rệt, thúc đẩy xuất khẩu nông sản, thủy sản, dệt may, và điện tử của Việt Nam sang thị trường Italy. Đồng thời, hiệp định này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu công nghệ và hàng hóa cao cấp từ Italy.

Tuy nhiên, không phải ngành nào cũng tận dụng được hiệu quả từ EVFTA. Ngành thủy sản của Việt Nam đang đối mặt với những thách thức đến từ ‘thẻ vàng’ IUU, hạn chế xuất khẩu tôm và cá tra sang Italy. Bên cạnh đó, chi phí vận chuyển cao và thời gian giao hàng lâu cũng ảnh hưởng đến độ tươi ngon và khả năng cạnh tranh về giá của sản phẩm.

Bà Dương Phương Thảo nhấn mạnh rằng để khắc phục những rào cản này, doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch của EU. Đầu tư vào sản xuất sạch và khả năng truy xuất nguồn gốc cũng là yếu tố quan trọng. Điều này không chỉ giúp Việt Nam tận dụng tốt hơn EVFTA mà còn nâng cao uy tín và chất lượng hàng Việt trên thị trường quốc tế.

Nhìn về tương lai, EVFTA sẽ tiếp tục là một động lực quan trọng thúc đẩy thương mại và đầu tư bền vững giữa Việt Nam và Italy. Hiệp định này sẽ giúp Việt Nam chuyển dịch sang kinh tế xanh và công nghệ cao. Italy, với thế mạnh trong lĩnh vực máy móc, năng lượng tái tạo, thời trang, và công nghệ cao, sẽ là đối tác quan trọng giúp Việt Nam đạt được mục tiêu này.

Để đảm bảo hiệu quả lâu dài của EVFTA, Việt Nam cần ưu tiên chuyển giao công nghệ từ Italy, đặc biệt trong các lĩnh vực như máy móc nông nghiệp, cơ khí chính xác, và công nghệ cao. Việc nâng cấp công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu cũng là một yếu tố then chốt.

Hợp tác với các viện thiết kế hàng đầu của Italy, đặc biệt tại Milan, sẽ giúp Việt Nam phát triển các sản phẩm có giá trị cao. Đầu tư vào sản xuất xanh, sử dụng năng lượng tái tạo, và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng cần được đẩy mạnh.

Một thách thức lớn khác mà Việt Nam đang phải đối mặt là việc EU đẩy nhanh đàm phán FTA với các nước ASEAN khác như Thái Lan, Indonesia, và Malaysia. Nếu Thái Lan ký FTA vào năm 2026, thuế ưu đãi tương tự EVFTA sẽ làm giảm lợi thế của Việt Nam, đặc biệt trong các ngành nông sản và dệt may.

Tóm lại, tập trung vào chất lượng, thiết kế, và sản xuất bền vững là cách để Việt Nam duy trì vị thế cạnh tranh và tận dụng tối đa cơ hội từ quan hệ đối tác chiến lược với Italy trong thời gian tới.

Các hãng hàng không tại Mỹ đang thực hiện một cuộc chuyển dịch chiến lược quan trọng sau đại dịch COVID-19, tập trung vào phân khúc cao cấp để tăng lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trước những biến động kinh tế. Chiến lược này đang tỏ ra hiệu quả khi doanh thu từ vé hạng cao cấp vẫn duy trì ổn định, bất chấp nhu cầu đi lại tổng thể có dấu hiệu chững lại.

Delta Air Lines vừa công bố doanh thu từ vé hạng cao cấp trong quý II/2025 tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh thu từ khoang vé phổ thông giảm 5%. Mức chênh lệch 10 điểm phần trăm này là lớn nhất kể từ sau đại dịch, giúp hãng ghi nhận biên lợi nhuận hai con số trong quý II. Tương tự, United Airlines cũng ghi nhận doanh thu từ khoang ghế cao cấp tăng 5,6% so với cùng kỳ năm trước, trong khi tổng doanh thu từ hành khách chỉ tăng 1,1%.

Xu hướng này cũng được ghi nhận trong quý I/2025, khi các mức thuế đối ứng mới do Tổng thống Donald Trump công bố làm dấy lên lo ngại suy thoái kinh tế, ảnh hưởng đến số lượng đặt vé. Các giám đốc ngành hàng không cho rằng nhu cầu ổn định với vé hạng cao cấp đến từ tình hình tài chính lành mạnh của các hộ gia đình Mỹ có thu nhập trên 100.000 USD/năm – chiếm 75% tổng chi tiêu cho hàng không tại Mỹ.

Mặc dù đợt bán tháo trên thị trường tài chính hồi tháng 4/2025 sau khi ông Trump công bố thuế quan từng làm dấy lên lo ngại nhu cầu hàng không bị ảnh hưởng, song đà phục hồi mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Mỹ sau đó đã xoa dịu những lo lắng này. Ngược lại, những bất ổn kéo dài về triển vọng kinh tế và chi phí sinh hoạt tăng cao đang làm giảm nhu cầu từ nhóm khách hàng thu nhập thấp hơn.

Dữ liệu từ Bank of America cho thấy trong tháng 6/2025, chi tiêu của các hộ gia đình có thu nhập trung bình và cao vẫn ổn định, nhưng nhóm thu nhập thấp đã giảm chi tiêu. Hãng hàng không giá rẻ JetBlue Airways mới đây thông báo với nhân viên rằng hãng sẽ triển khai thêm các biện pháp cắt giảm chi phí, vì nhu cầu yếu khiến mục tiêu đạt biên lợi nhuận vận hành hòa vốn trong năm 2025 trở nên “khó khả thi”.

Mùa du lịch Hè vốn là thời điểm sinh lời tốt nhất của ngành hàng không, nhưng nhu cầu yếu đối với hạng ghế phổ thông buộc các hãng phải tung khuyến mãi để lấp đầy chỗ ngồi. Các hãng bay giá rẻ như Frontier và Spirit đang tích cực cắt giảm tần suất chuyến bay để tránh gây áp lực giảm giá thêm nữa.

Với Delta, doanh thu từ khoang cao cấp chiếm tới 43% tổng doanh thu của hãng trong quý II/2025, tăng từ mức 35% của năm 2019. Điều này đã giúp hãng hàng không có trụ sở tại Atlanta dẫn đầu về biên lợi nhuận trước thuế sau đại dịch. Delta kỳ vọng đến năm 2027, doanh thu từ khoang cao cấp sẽ vượt khoang phổ thông.

Trong khi đó, United đã công bố mẫu khoang hạng sang mới trên dòng máy bay Boeing 787-9, với cửa riêng, màn hình 27 inch, bộ chăm sóc da cao cấp và thực đơn phục vụ trứng cá muối kèm rượu vang. Alaska Airlines đặt mục tiêu nâng tỷ lệ ghế cao cấp trên tổng số ghế bay lên 29% vào mùa Hè năm sau, so với mức tương ứng 26% hiện nay.

Trong bối cảnh biên lợi nhuận thấp, các hãng bay giá rẻ cũng đang tìm cách thâm nhập vào phân khúc cao cấp. JetBlue – chỉ ghi nhận có lãi hai quý trong tổng số chín quý gần đây – đang lắp ghế hạng nhất trên các chuyến bay nội địa và khai trương phòng chờ sân bay đầu tiên ở New York và Boston. Frontier cải tạo hai hàng ghế đầu trên máy bay thành ghế hạng nhất.

Spirit, vốn nổi tiếng với dịch vụ giá rẻ tối giản, đang nỗ lực tái định vị thành hãng hàng không cao cấp để xoay chuyển tình hình kinh doanh. Tuy nhiên, cuộc đua mở rộng khoang cao cấp đang làm chậm tiến độ bàn giao máy bay và làm dấy lên nguy cơ dư cung, ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát giá vé.