Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (số 68/2025/QH15) sẽ có hiệu lực từ ngày 01/08/2025, đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong quản lý doanh nghiệp nhà nước (DNNN) bằng cách trao quyền tự chủ nhiều hơn cho doanh nghiệp. Luật này cho phép DNNN tự phê duyệt và triển khai chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh hàng năm mà không cần phụ thuộc vào cơ quan đại diện chủ sở hữu. Đây là một bước tiến quan trọng từ mô hình quản lý hành chính sang cơ chế thị trường nhằm khơi thông nguồn lực và tăng cường năng lực tài chính cho DNNN.

Law này cũng tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính và con người. DNNN sẽ được toàn quyền quyết định các chính sách tiền lương, thưởng, thù lao cho người lao động và lãnh đạo trong phạm vi quỹ lương được phê duyệt. Điều này giúp tăng tính cạnh tranh và giữ chân nhân sự chất lượng cao. Doanh nghiệp cũng được phép trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển và tối đa 3 tháng lương cho Quỹ khen thưởng, phúc lợi.

Về mặt tài chính, Luật mới mang lại cơ chế huy động vốn linh hoạt hơn. Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty sẽ được quyền quyết định các phương án vay vốn mà không cần chờ phê duyệt, trừ khi khoản vay vượt quá ba lần vốn chủ sở hữu. Điều này giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội thị trường kịp thời và chủ động triển khai các dự án đầu tư.

Luat cũng mở rộng phạm vi đầu tư và xóa bỏ những rào cản trước đây trong lĩnh vực bất động sản. Các công ty mẹ nắm vốn chi phối của Nhà nước được phép cho công ty con vay nội bộ, tăng thêm tính linh hoạt và hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong nội bộ tập đoàn, tổng công ty.

Để triển khai Luật, Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo 3 Nghị định quy định chi tiết. Các nghị định này sẽ quy định cụ thể về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại doanh nghiệp, và cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là một bước đi quan trọng trong việc đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước. Ông yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện dự thảo các Nghị định với tinh thần tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và nâng cao tính tự chủ của doanh nghiệp.

Mới đây, ông Đỗ Thế Hiển đã lên tiếng phản ánh về vấn đề xác định tiền thưởng cho Ban điều hành doanh nghiệp nhà nước. Theo Nghị định số 44/2025/NĐ-CP và Thông tư số 003/2025/TT-BNV, tiền lương của Ban điều hành làm việc theo chế độ bổ nhiệm sẽ được sử dụng làm cơ sở để xác định tiền thưởng. Cụ thể, mức tiền lương này được lấy từ quỹ tiền lương thực hiện của người lao động và Ban điều hành theo quy chế trả lương do doanh nghiệp ban hành.

Ông Hiển đặt ra câu hỏi về việc liệu có nên sử dụng tiền lương của riêng Ban điều hành hay tiền lương của toàn bộ người lao động, bao gồm cả Ban điều hành, để xác định mức thưởng. Ông cũng bày tỏ lo ngại rằng nếu sử dụng mức tiền lương của người lao động làm cơ sở trích thưởng cho Ban điều hành, thì mức thưởng có thể thấp hơn nhiều so với trước khi Nghị định số 44/2025/NĐ-CP được ban hành.

Về vấn đề này, Bộ Nội vụ đã có lời giải đáp. Theo khoản 2 Điều 26 Nghị định số 44/2025/NĐ-CP, quỹ thưởng của thành viên Ban điều hành làm việc theo chế độ bổ nhiệm được xác định, quản lý và sử dụng theo quy định của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp.

Bộ Nội vụ khẳng định rằng tiền lương của Ban điều hành làm việc theo chế độ bổ nhiệm làm cơ sở xác định tiền thưởng là mức tiền lương từ quỹ tiền lương thực hiện của người lao động và Ban điều hành theo quy chế trả lương do doanh nghiệp ban hành. Điều này có nghĩa là mức tiền lương của cả người lao động và Ban điều hành sẽ được sử dụng để xác định tiền thưởng cho Ban điều hành.

Như vậy, việc xác định tiền thưởng cho Ban điều hành doanh nghiệp nhà nước sẽ được thực hiện một cách minh bạch và rõ ràng hơn, dựa trên mức tiền lương thực tế của cả người lao động và Ban điều hành. Điều này giúp đảm bảo công bằng và hợp lý trong việc đánh giá và trả lương cho Ban điều hành, đồng thời cũng giúp tăng cường sự tin tưởng và minh bạch trong quản lý doanh nghiệp nhà nước.

Ông Đỗ Thế Hiển và các chuyên gia kinh tế cho rằng, Nghị định số 44/2025/NĐ-CP và Thông tư số 003/2025/TT-BNV đã có những quy định cụ thể và rõ ràng về việc xác định tiền thưởng cho Ban điều hành doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, để đảm bảo việc thực hiện được hiệu quả và minh bạch, cần có sự hướng dẫn và kiểm tra chặt chẽ từ các cơ quan chức năng.

Thông tin về Nghị định số 44/2025/NĐ-CP và Thông tư số 003/2025/TT-BNV có thể được tìm thấy trên các trang web chính thức của Chính phủ và Bộ Nội vụ.