Trong giai đoạn 2025-2035, việc xây dựng đô thị thông minh sẽ đòi hỏi một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định và vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Công nghệ blockchain đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng của mình trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở.

Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh các hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực.

Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã bắt đầu ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Điều này cho phép người dân và doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận và giám sát hoạt động của chính quyền, giúp tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Với sự phát triển của công nghệ blockchain và việc ứng dụng trong xây dựng đô thị thông minh, chúng ta có thể hy vọng vào một tương lai nơi mà dữ liệu công được sử dụng một cách minh bạch, hiệu quả và công bằng. Điều này không chỉ giúp tăng cường niềm tin giữa người dân và chính quyền mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững và lâu dài của đô thị.

Để biết thêm thông tin về ứng dụng blockchain trong đô thị thông minh, vui lòng truy cập https://www.blockchain.com/ hoặc https://fintech.vietnamblockchain.org/ .

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng và nhân lực. Tuy nhiên, quá trình này cũng mở ra cơ hội lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công. Để xây dựng một hệ thống chính phủ số hiệu quả, lấy người dân làm trung tâm, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong quản lý nhà nước, Việt Nam cần tập trung vào việc xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc.

Thách thức chuyển đổi số khu vực công

Tại Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ diễn ra ngày 17/7, ông Phạm Mạnh Hùng – Phó Tổng Giám đốc VOV cho biết, khu vực công được xác định là người dẫn đường và là tiền đề vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội thông qua quá trình số hóa và thích ứng nhanh chóng. Chuyển đổi số trong khu vực công là một đột phá hàng đầu và là động lực chính để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, thúc đẩy kinh tế – xã hội và ngăn chặn nguy cơ tụt hậu.

Tuy nhiên, việc triển khai quá trình chuyển đổi số trong khu vực công cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức về hạ tầng số. Đặc biệt là ở cấp cơ sở, dữ liệu chưa đồng bộ, thiếu kết nối, thiếu chia sẻ giữa các cơ quan, bộ, ngành, địa phương, nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, tâm lý e dè đổi mới ở một số nơi. Cùng với đó, hệ thống thể chế và chính sách pháp luật về chuyển đổi số còn chưa hoàn thiện và thiếu đồng bộ.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa – Phó Viện trưởng Viện Trí Việt IVM/VUSTA, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, thách thức lớn nhất trong chuyển đổi số khu vực công là các vấn đề liên quan đến cơ sở hạ tầng công nghệ và nguồn lực. Nhiều cơ quan nhà nước vẫn sử dụng các hệ thống công nghệ cũ kỹ, không đồng bộ, gây khó khăn trong việc tích hợp các giải pháp số hóa mới.

Xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc

Ông Chử Đức Hoàng – Chánh văn phòng Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) kiến nghị, để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số quốc gia, Việt Nam đang tập trung vào việc xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc, tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển. Trong đó, việc hình thành các cơ chế thử nghiệm đóng vai trò then chốt, cho phép kiểm tra và hoàn thiện các giải pháp số hóa trước khi triển khai rộng rãi.

Để cụ thể hóa những định hướng này, việc thể chế hóa các quy định pháp luật là vô cùng cần thiết. Một trong những yếu tố cốt lõi để hiện thực hóa chuyển đổi số là việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành đồng bộ, liên thông.

Chuyển đổi số thành công đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào con người và một niềm tin vững chắc vào đội ngũ. Nếu thiếu đi niềm tin, mọi nỗ lực sẽ trở nên vô nghĩa. Điều này đặc biệt đúng khi xây dựng đội ngũ công nghệ thông tin (IT) và chuyên gia – những nhân tố cốt lõi cho sự phát triển.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hoà đề xuất, cần tăng ngân sách cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng số, như trung tâm dữ liệu quốc gia và mạng 5G, đặc biệt ở các địa phương. Đồng thời xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, công chức, hợp tác với các trường đại học và doanh nghiệp để phát triển nguồn nhân lực công nghệ.

Việt Nam cần khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp số cho khu vực công, như ứng dụng AI, blockchain, hoặc IoT. Ngoài ra, cần triển khai các chiến dịch truyền thông để khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, đảm bảo các nền tảng dễ sử dụng và hỗ trợ đa ngôn ngữ.

Trong thời gian gần đây, tỉnh Hà Tĩnh đã trải qua những bước chuyển biến đáng kể trong quá trình chuyển đổi số, với sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị. Hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho quá trình này đang ngày càng được hoàn thiện, tạo tiền đề cho sự phát triển của chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Để đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số, tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo nhằm triển khai thực hiện công tác này. Các sở, ban, ngành, và địa phương đã tích cực chỉ đạo triển khai các nội dung liên quan đến phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đến nay, công tác chuyển đổi số của Hà Tĩnh đã đạt được những kết quả tích cực bước đầu. Cụ thể, 24/26 chỉ tiêu theo Nghị quyết 05-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chuyển đổi số tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 đã hoàn thành.

Về nhân lực, tỉnh Hà Tĩnh hiện có 612 người làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT) và chuyển đổi số, trong đó 424 người có trình độ chuyên ngành CNTT. Hạ tầng kỹ thuật đang được đầu tư đồng bộ, với mạng di động 4G phủ rộng 99% khu vực dân cư và kết nối internet đến 100% trung tâm xã. Tỉnh đã triển khai nhiều nền tảng số và cơ sở dữ liệu, trong đó có 28 nền tảng và cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh đã được kết nối liên thông với nền tảng dữ liệu quốc gia. Một số cơ sở dữ liệu đã được triển khai và phát huy tốt trong công tác khai thác, định hướng quản lý, phục vụ chỉ đạo điều hành và cung cấp thông tin, dịch vụ cho người dân, doanh nghiệp.

Về xây dựng chính quyền số, tỉnh đã triển khai nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu tỉnh và đưa vào khai thác. Cổng dịch vụ công trực tuyến đã được triển khai, đáp ứng yêu cầu liên thông từ Trung ương đến xã. Về kinh tế số, thương mại điện tử, tỉnh đã đảm bảo vận hành an toàn, ổn định hệ thống khai báo, thông quan điện tử và các chương trình vệ tinh. Về xã hội số, tỉnh đã tích hợp Sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID cho 510.234 người. Các lĩnh vực giáo dục, y tế, du lịch đã triển khai tốt các nền tảng phục vụ xã hội số.

Trong thời gian tới, Hà Tĩnh sẽ tiếp tục triển khai chuyển đổi số nhanh chóng, kịp thời, toàn diện, liên thông, đồng bộ trong hệ thống chính trị. Tỉnh sẽ tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, dữ liệu và hoàn thiện các nền tảng dùng chung. Để thực hiện được các mục tiêu đó, Hà Tĩnh sẽ tập trung nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng ứng dụng CNTT, chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức, người dân và doanh nghiệp. Tỉnh cũng sẽ thành lập Văn phòng Điều phối Chuyển đổi số cấp tỉnh để triển khai, điều phối, giám sát các hoạt động liên quan đến chuyển đổi số.

Lâm Đồng là tỉnh tiên phong trên cả nước thực hiện chương trình chuyển đổi số toàn diện với Tập đoàn Viettel ngay sau quá trình sáp nhập. Sự kiện này thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của chính quyền tỉnh trong việc ổn định tổ chức và đẩy nhanh tốc độ phát triển. Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng, ông Hồ Văn Mười, cho biết rằng mặc dù tỉnh đã triển khai một số hạng mục về chuyển đổi số, vẫn còn nhiều việc cần tiếp tục thực hiện hoặc đẩy mạnh, đặc biệt là việc đồng bộ hóa dữ liệu và các nền tảng từ các tỉnh đã sáp nhập.

Tại buổi làm việc với Tập đoàn Viettel, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã đề xuất hỗ trợ trong việc đẩy mạnh chuyển đổi số trên toàn diện các lĩnh vực, bao gồm chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Mục tiêu của tỉnh là xây dựng hạ tầng số đồng bộ, cơ sở dữ liệu dùng chung và các nền tảng tích hợp để nâng cao hiệu quả quản trị, phục vụ nhu cầu của người dân và doanh nghiệp thông qua ứng dụng công nghệ.

Cụ thể, Lâm Đồng đề xuất Viettel hỗ trợ phát triển hạ tầng số và kết nối 4G/5G trên toàn tỉnh; triển khai Hệ thống một cửa điện tử và ứng dụng chữ ký số; kết nối, làm sạch và đồng bộ hóa dữ liệu từ các tỉnh cũ; triển khai hệ thống báo cáo phân tích dữ liệu và cảnh báo sớm phục vụ công tác điều hành của Ủy ban Nhân dân tỉnh.

Bên cạnh đó, tỉnh Lâm Đồng cũng bày tỏ mong muốn Viettel xem xét và lựa chọn Lâm Đồng làm địa điểm triển khai các dự án nhà máy công nghệ cao như nhà máy bán dẫn, trung tâm dữ liệu.

Chủ tịch – Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel, ông Tào Đức Thắng, đã có buổi trao đổi trực tiếp với Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lâm Đồng và Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hồ Văn Mười, lắng nghe các đề xuất của tỉnh. Ông Thắng cho biết, dựa trên kinh nghiệm triển khai chuyển đổi số của Viettel, có 6 mục tiêu trọng yếu cần phối hợp thực hiện sớm, bao gồm hoàn thiện thể chế tại các sở, ban, ngành để chuyển sang môi trường số; thu thập, liên thông và số hóa dữ liệu; xây dựng và nâng cấp hạ tầng kết nối, bổ sung phần cứng và phần mềm; xây dựng các bài toán ứng dụng trên nền tảng số; bảo đảm an ninh, an toàn thông tin; và bảo đảm nguồn lực cho toàn bộ quá trình triển khai.

Tỉnh Lâm Đồng được thành lập trên cơ sở sáp nhập ba tỉnh cũ gồm Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận. Sau sáp nhập, tổng diện tích của tỉnh đạt 24.233 km², lớn nhất cả nước, với dân số khoảng 3,87 triệu người và 124 đơn vị hành chính cấp xã. Năm 2024, GRDP của tỉnh đạt 319.887 tỷ đồng, tăng trưởng 4,02% so với năm trước, xếp hạng 8/34 toàn quốc.

Quá trình sáp nhập đã mang lại cho Lâm Đồng một tầm vóc phát triển mới, với nền kinh tế đa dạng và không gian rộng mở để triển khai chuyển đổi số, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế trọng điểm như nông nghiệp và du lịch. Tuy nhiên, địa phương cũng phải đối mặt với không ít thách thức như quy mô địa bàn rộng, địa hình chia cắt, sự đa dạng về dân tộc… Đây là những yếu tố đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc phổ cập công nghệ và triển khai các giải pháp chuyển đổi số mang tính đặc thù, phù hợp với thực tiễn.