Chuyển đổi số trong khu vực công đang trở thành một phần quan trọng trong quá trình cải cách thể chế quốc gia, giúp tối ưu hóa hoạt động của các cơ quan Nhà nước và tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận dịch vụ công một cách nhanh chóng. Tại Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ do Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam tổ chức, các chuyên gia đã thảo luận về việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực công.

Các chuyên gia hàng đầu khẳng định rằng chuyển đổi số trong doanh nghiệp Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động, cải thiện năng lực cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng công nghệ và nguồn lực.

Phó Viện Trưởng Viện Trí Việt IVM – Nguyễn Hữu Thái Hòa, cho rằng phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ tại các cơ quan Nhà nước còn nhiều lạc hậu, ngân sách dành cho chuyển đổi số thường bị giới hạn, và việc triển khai hạ tầng như trung tâm dữ liệu, mạng lưới 5G, hoặc phần mềm quản lý đòi hỏi chi phí lớn. Ngoài ra, khu vực công thường gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân nhân tài công nghệ do mức lương không cạnh tranh so với khu vực tư nhân.

Chuyển đổi số cũng mở ra cơ hội lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công của đất nước. Các công cụ như hệ thống quản lý văn bản điện tử, chữ ký số, hoặc quy trình phê duyệt trực tuyến giúp giảm thời gian xử lý công việc, cho phép người dân nộp hồ sơ mà không cần đến cơ quan hành chính.

Thực hiện chuyển đổi số để cải thiện chất lượng dịch vụ công trực tuyến và cung cấp các dịch vụ công ở mức độ 3 và 4, sẽ giúp người dân và doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính mọi lúc, mọi nơi. Từ đăng ký kinh doanh, cấp giấy phép xây dựng, đến nộp thuế trực tuyến… Tiến trình tiếp theo của chuyển đổi số sẽ là hướng tới cá nhân hóa dịch vụ, với dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo có thể được sử dụng để phân tích nhu cầu của người dân, từ đó cung cấp dịch vụ phù hợp hơn.

Tại diễn đàn, các chuyên gia cũng thảo luận về việc chống tham nhũng và tăng cường sự minh bạch trong quản lý Nhà nước thông qua các nền tảng số hóa. Hệ thống số hóa giúp công khai ngân sách, kế hoạch phát triển, hoặc các quyết định hành chính, tăng cường sự giám sát của người dân.

Các chuyên gia cũng đưa ra giải pháp về đầu tư hạ tầng công nghệ, tăng ngân sách cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng số, và xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, công chức. Khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp số cho khu vực công, như ứng dụng AI, blockchain…

Chuyển đổi số khu vực công sẽ khó tạo ra đột phá thực chất nếu chỉ được nhìn nhận như một nhiệm vụ công nghệ đơn thuần. Việc tích hợp chuyển đổi số vào quá trình cải cách kinh tế – thể chế sẽ giúp phát huy vai trò là một ‘nền tảng tăng trưởng mới’.

Chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả và kiến tạo sự phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Minh Khôi, Giám đốc Chính sách & Chuyển đổi, Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu, cho rằng Việt Nam cần có một cách tiếp cận mới để thực hiện chuyển đổi số. Thay vì chỉ tập trung vào hạ tầng phần cứng và kỹ năng CNTT cơ bản, Việt Nam cần xác định tư duy về một hệ sinh thái số, nơi hạ tầng, thể chế và con người cùng vận hành như một nền tảng điều phối chính sách, dữ liệu và dịch vụ công.

Theo ông Khôi, một hệ sinh thái số sẽ giúp Việt Nam tận dụng được các cơ hội của chuyển đổi số và tránh được các rủi ro. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức xã hội. Bên cạnh đó, việc xây dựng một nền tảng dữ liệu quốc gia, thống nhất và đồng bộ cũng là yếu tố then chốt để tạo ra một hệ sinh thái số hiệu quả.

Ông Khôi cũng nhấn mạnh rằng, chuyển đổi số không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn là vấn đề về quản lý và điều hành. Do đó, các cơ quan chính phủ cần có một tư duy mới về quản lý và điều hành trong thời kỳ chuyển đổi số. Điều này bao gồm việc xây dựng các chính sách và quy định phù hợp, tạo điều kiện cho sự phát triển của hệ sinh thái số.

Để kiến tạo sự phát triển bền vững, ông Khôi cho rằng Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao năng lực và kỹ năng của nguồn nhân lực trong lĩnh vực số. Điều này bao gồm việc đào tạo và phát triển các kỹ năng mới, cũng như tạo điều kiện cho các chuyên gia trong lĩnh vực số có thể làm việc hiệu quả trong một môi trường đa ngành.

Tóm lại, để đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả và kiến tạo sự phát triển bền vững, Việt Nam cần có một cách tiếp cận mới và toàn diện. Điều này bao gồm việc xây dựng một hệ sinh thái số, nâng cao năng lực và kỹ năng của nguồn nhân lực, và tạo điều kiện cho sự phát triển của các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức xã hội. Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu đang tích cực hợp tác với các đối tác tại Việt Nam để hỗ trợ quá trình này.

Chuyển đổi số trong khu vực công đang nổi lên như một trụ cột chiến lược quan trọng trong tiến trình cải cách thể chế quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ số vào khu vực công không chỉ giúp tối ưu hóa hoạt động của các cơ quan Nhà nước mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận dịch vụ công nhanh chóng và hiệu quả.

Theo các chuyên gia, chuyển đổi số trong khu vực công đang trở thành một yêu cầu thiết yếu trong bối cảnh hiện nay, khi đòi hỏi nâng cao năng lực quản trị, hiện đại hóa nền hành chính và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn lực công. Nghị quyết số 57-NQ/TW đã đưa ra định hướng đột phá thể chế cho phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặt ra những mục tiêu dài hạn và định vị lại vai trò của khu vực công trong hệ sinh thái số quốc gia.

Tuy nhiên, việc triển khai chuyển đổi số trong khu vực công vẫn còn nhiều thách thức. Các chuyên gia chỉ ra rằng phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ tại các cơ quan Nhà nước còn rất lạc hậu, nhiều nơi vẫn sử dụng các hệ thống công nghệ cũ, không đồng bộ, gây khó khăn trong việc tích hợp các giải pháp số hóa mới. Ngoài ra, ngân sách dành cho chuyển đổi số thường bị giới hạn, đặc biệt ở các địa phương hoặc cơ quan cấp cơ sở.

Ngành Ngân hàng là một trong những bộ ngành tiên phong trong chuyển đổi số và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã tích cực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ngành Ngân hàng. Hiện đã có 63 tổ chức tín dụng triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip tại quầy và 57 tổ chức tín dụng triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip qua mobile app.

Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng đã chủ động kết nối trực tiếp với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, triển khai đa dạng các giải pháp thanh toán, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thanh toán trực tuyến phí, lệ phí, thuế và các nghĩa vụ tài chính. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong triển khai chuyển đổi số ngành Ngân hàng, bao gồm sự phát triển nhanh của công nghệ, gia tăng rủi ro an ninh mạng, khuôn khổ pháp lý, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và sự thay đổi văn hoá tổ chức.

Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, đặt người dân, doanh nghiệp là trung tâm trong chuyển đổi số để cùng với các bộ, ngành xây dựng một nền hành chính công hiện đại, thuận tiện, tạo tiền đề mới cho phát triển kinh tế, xã hội.