Bước đột phá của Việt Nam trong ngành bán dẫn với sự ra mắt của bản thiết kế chip ADC (Analog-to-Digital Converter) do đội ngũ kỹ sư Việt Nam tại công ty Diginal, một thành viên của CT Group, giới thiệu vào cuối tháng 6/2025, đã đánh dấu sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam. Sự kiện này không chỉ khẳng định khả năng tự chủ trong thiết kế và làm chủ công nghệ lõi mà còn mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển trong tương lai.

Trong xu hướng chuyển đổi số toàn diện và xây dựng bản sao số (digital twin) đang ngày càng trở thành động lực phát triển mới, nhu cầu về các hệ thống thông minh có khả năng ‘cảm nhận’, ‘hiểu’, và ‘phản hồi’ chính xác với thế giới vật lý đang trở nên cấp thiết. Ở đây, chip ADC và DAC (Digital-to-Analog Converter) đóng vai trò quan trọng như cầu nối, biến đổi tín hiệu analog như âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ thành dữ liệu số để các vi xử lý, hệ thống AI hay FPGA có thể xử lý dễ dàng. Đồng thời, chúng thực hiện chức năng ngược lại để điều khiển các thiết bị như loa, động cơ hay các module cảm biến.

Theo đại diện của Diginal, trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, chip ADC và DAC đã được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống radar cảnh giới, vũ khí điều khiển chính xác, máy bay không người lái (UAV), cũng như các hệ thống giám sát và dẫn đường. Trong nông nghiệp thông minh, các cảm biến đo độ ẩm, nhiệt độ, chất lượng đất kết hợp với bộ chuyển đổi ADC/DAC hỗ trợ thu thập dữ liệu thời gian thực và điều khiển hệ thống tưới tiêu tự động, giúp tối ưu hóa năng suất và tiết kiệm tài nguyên.

Đối với ngành công nghiệp ôtô tự hành, chip ADC là thành phần then chốt trong hệ thống camera, cảm biến LiDAR và radar, giúp thu thập hình ảnh, khoảng cách và độ sâu của vật thể xung quanh một cách liên tục và chính xác. Dữ liệu này được chuyển thành tín hệu số, cho phép thuật toán xử lý nhanh và đảm bảo phản ứng kịp thời với các tình huống giao thông phức tạp.

Trong lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng và ứng dụng AI, ADC/DAC giúp tạo ra trải nghiệm âm thanh sống động ở micro, tai nghe, loa thông minh, đồng thời giúp thiết bị thực tế ảo (VR) tái tạo hình ảnh và âm thanh mượt mà và chân thực. Trong y tế, sự chính xác và độ tin cậy của ADC/DAC ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chẩn đoán và điều trị. Các thiết bị như siêu âm, máy đo nhịp tim, máy chụp cắt lớp vi tính (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) đều phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi tín hiệu analog từ cơ thể thành dữ liệu số với độ phân giải cao và nhiễu thấp.

Về mặt chiến lược, việc làm chủ công nghệ bán dẫn, đặc biệt là chip chuyển đổi ADC/DAC, chính là ‘chìa khóa’ mở ra tiềm năng xây dựng các hệ sinh thái số như đô thị thông minh, lưới điện thông minh, nông nghiệp chính xác, y tế số…

Trong giai đoạn 3 của quá trình chuyển đổi số, khi trọng tâm được đặt vào trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và tự động hóa toàn diện, khả năng số hóa thế giới thực thành dữ liệu số, xử lý theo thời gian thực với độ trễ cực thấp là yêu cầu bắt buộc. Chip ADC đóng vai trò ‘cửa ngõ’ kết nối hàng tỷ cảm biến, hỗ trợ vận hành robot công nghiệp, điều khiển phương tiện tự hành, tối ưu hóa sản xuất trong nhà máy thông minh, đồng thời cung cấp nền tảng cho các ứng dụng y tế chính xác.

Đối với Việt Nam, tự thiết kế và sản xuất chip ADC không chỉ nâng cao năng lực công nghệ lõi ở khâu thiết kế front-end và tối ưu hệ thống mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, tăng tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát chất lượng và bảo mật ngay từ khâu đầu. Điều này giúp nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi giá trị toàn cầu, tạo cơ hội cho Việt Nam phát triển các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ có hàm lượng công nghệ cao, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, việc chủ động làm chủ công nghệ bán dẫn còn góp phần quan trọng vào nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc phòng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Chip ADC không chỉ là một linh kiện điện tử mà còn được xem như ‘chìa khóa công nghệ’ giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số, khẳng định vị thế và đóng góp vào quá trình chuyển đổi số toàn cầu.

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển nhanh chóng, việc ứng dụng công nghệ này vào hoạt động kinh doanh và khởi nghiệp đang trở thành xu hướng tất yếu. Tại tọa đàm “Khởi nghiệp trong bối cảnh AI phát triển”, bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (TTC AgriS), đã kêu gọi các startup đến với công ty và khẳng định sẵn sàng mở cửa hợp tác. TTC AgriS đã chuyển đổi từ sản xuất đường sang cung cấp mô hình nông nghiệp tích hợp, ứng dụng AI trong dự báo mùa vụ, quản lý chuỗi cung ứng và truy xuất nguồn gốc.

Theo bà Đặng Huỳnh Ức My, Việt Nam có thể vươn lên ngang hàng với các quốc gia trong khu vực nếu tận dụng tốt sức mạnh của AI. Việc ứng dụng AI không chỉ giúp tăng cường hiệu quả sản xuất mà còn mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp và startup. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng con người vẫn là yếu tố trung tâm trong quá trình ứng dụng AI.

Ông Phạm Phú Ngọc Trai, nhà sáng lập và chủ tịch Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO VIỆT NAM), cho rằng AI không thể tạo ra cảm xúc, khát vọng hay lý tưởng nghề nghiệp. Ông Nguyễn Trần Nam, Giám đốc Khối Ngân hàng số ACB, cũng đồng quan điểm, cho biết AI chỉ hỗ trợ trong xác minh khách hàng, video call, nhận diện rủi ro, nhưng người ra quyết định cuối cùng vẫn là con người. Điều này cho thấy rằng AI là công cụ hỗ trợ, nhưng con người vẫn là yếu tố quyết định trong quá trình kinh doanh và khởi nghiệp.

Nhằm tôn vinh các mô hình khởi nghiệp có yếu tố ứng dụng trí tuệ nhân tạo, Giải thưởng Tuổi Trẻ Startup Award 2025 với chủ đề “Cùng AI kiến tạo tương lai” đang được tổ chức. Chương trình nhận hồ sơ dự thi từ ngày 22/7 đến 30/9/2025 và dành cho tất cả các startup trong các lĩnh vực, ưu tiên mô hình ứng dụng công nghệ, AI hoặc hướng đến phát triển bền vững. Giải thưởng cao nhất trị giá 100 triệu đồng, là cơ hội cho các startup nhận được sự công nhận và hỗ trợ để phát triển dự án của mình.

Các startup quan tâm đến giải thưởng có thể truy cập trang web của Tuổi Trẻ để biết thêm thông tin chi tiết về chương trình và cách thức đăng ký tham gia. Đây là cơ hội để các startup thể hiện ý tưởng và dự án của mình, cũng như nhận được sự ủng hộ và tài trợ để hiện thực hóa những ý tưởng đó.

Với sự phát triển không ngừng của AI, các doanh nghiệp và startup cần phải linh hoạt và sẵn sàng để thích nghi và tận dụng những cơ hội mới. Sự kiện và giải thưởng như Tuổi Trẻ Startup Award 2025 sẽ là cầu nối giúp các startup tiếp cận với những nguồn lực và hỗ trợ cần thiết để thành công trong môi trường kinh doanh hiện đại.