Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như thanh long, ớt, đậu bắp đang gặp khó khăn trong việc xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Thông tư 12/2025/TT-BNNMT quy định từ ngày 1-7-2025, trách nhiệm cấp phép này đã được chuyển từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương. Tuy nhiên, các Sở An toàn thực phẩm tại địa phương cho biết vẫn chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận này do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật.

Tình trạng này đã gây ra sự tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam. Từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt và không thể xuất khẩu sang EU do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam đã báo cáo có khoảng 250 tấn hàng gia vị trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu trước đây thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này.

Ngày 29-7 vừa qua, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức hội nghị với các địa phương để thảo luận về vấn đề cấp phép. Tuy nhiên, việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc ‘trong suốt về mặt kỹ thuật’ trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp. Cần có những giải pháp cấp thiết để giải quyết tình trạng này, đảm bảo hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam được diễn ra thông suốt và hiệu quả.

Trong bối cảnh hiện nay, các cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ với nhau để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cần được thực hiện một cách minh bạch và hiệu quả, tránh gây ra tình trạng tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa. Liên minh châu Âu (EU) là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam, và các doanh nghiệp Việt Nam cần được hỗ trợ để tận dụng tối đa cơ hội kinh doanh tại thị trường này.

Cuối cùng, cần có những biện pháp dài hạn để tránh tình trạng tương tự xảy ra trong tương lai. Các cơ quan chức năng cần rà soát và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm được thực hiện một cách minh bạch và hiệu quả. Doanh nghiệp cũng cần được hỗ trợ để nâng cao năng lực cạnh tranh và tận dụng tối đa cơ hội kinh doanh trên thị trường quốc tế.

Trước đây, cây mãng cầu được trồng phổ biến ở miền Tây với mục đích để ăn trái. Tuy nhiên, những trái mãng cầu không đạt tiêu chuẩn về hình thức thường bị loại bỏ, gây lãng phí. Anh Nguyễn Tấn Đậu, một người dân tại địa phương đã nhìn thấy tiềm năng từ những trái mãng cầu bị chê xấu xí này.

Anh Đậu đã tìm hiểu và nghiên cứu để tạo ra sản phẩm trà mãng cầu, sử dụng những trái mãng cầu không đạt tiêu chuẩn về hình thức nhưng vẫn có chất lượng tốt. Qua quá trình thử nghiệm và hoàn thiện, anh đã tạo ra trà mãng cầu với hương vị đặc trưng và tốt cho sức khỏe.

Với thương hiệu ‘2 Đậu’, trà mãng cầu của anh Đậu đã nhanh chóng trở nên nổi tiếng khắp miền Tây. Khách hàng không chỉ đánh giá cao về chất lượng sản phẩm mà còn về ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo của anh Đậu. Từ việc trồng mãng cầu thông thường, anh Đậu đã tạo ra một sản phẩm trà độc đáo, mang lại thu nhập đáng kể cho bản thân và tạo việc làm cho người dân địa phương.

Hiện tại, mỗi tháng anh Đậu thu về hàng chục triệu đồng từ việc bán trà mãng cầu ‘2 Đậu’. Không chỉ thành công về mặt kinh doanh, anh Đậu còn lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo trong cộng đồng. Câu chuyện của anh Đậu đã truyền cảm hứng cho nhiều người dân địa phương, đặc biệt là những người trẻ tuổi muốn khởi nghiệp.

Anh Đậu chia sẻ: “Tôi hy vọng rằng, thông qua sản phẩm trà mãng cầu ‘2 Đậu’, tôi có thể giúp mọi người nhìn nhận lại về giá trị của những thứ bị xem là không đáng giá. Đồng thời, tôi cũng muốn đóng góp vào sự phát triển của địa phương, tạo ra việc làm và thu nhập cho người dân.”

Thông qua sản phẩm trà mãng cầu ‘2 Đậu’, anh Nguyễn Tấn Đậu đã thể hiện sự sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp. Từ một ý tưởng ban đầu đơn giản, anh đã tạo ra một thương hiệu nổi tiếng và có ảnh hưởng tại miền Tây. Câu chuyện của anh Đậu là một minh chứng cho việc có thể đạt được thành công thông qua sự sáng tạo, đổi mới và tinh thần khởi nghiệp.

Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang trở thành những hướng đi quan trọng cho các doanh nghiệp tại Việt Nam trong việc thực hành ESG (Environmental, Social and Governance) và phát triển bền vững. Tại hội thảo “Truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản và lộ trình ESG cho doanh nghiệp phát triển bền vững” được tổ chức vào ngày 18/7 tại TP.HCM, các chuyên gia và doanh nghiệp đã thảo luận về vai trò của công nghệ trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện mục tiêu này.

Theo ông Quách Anh Sen, Phó Giám đốc phụ trách Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao, Khu Công nghệ Cao TP.HCM (SHTP-IC), việc triển khai mô hình thí điểm chuyển đổi kép “xanh – số” tại Khu Công nghệ Cao TP.HCM là một trong những mục tiêu quan trọng hàng đầu trong giai đoạn phát triển của đơn vị hiện nay. Ông Sen cho rằng sự kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh sẽ là nền tảng vững chắc để đối phó với những thách thức của biến đổi khí hậu, tạo ra một nền kinh tế phát triển bền vững cho Việt Nam.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã thảo luận về tầm quan trọng của việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản và lộ trình ESG cho doanh nghiệp. Việc truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp người tiêu dùng an tâm hơn về chất lượng và độ an toàn của sản phẩm mà còn nâng cao uy tín, thương hiệu cho doanh nghiệp trên thị trường trong nước và quốc tế.

Các doanh nghiệp tham gia hội thảo cũng đã giới thiệu các giải pháp công nghệ số tiên tiến có thể hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc thực hành ESG và phát triển bền vững. Ông Sen kỳ vọng rằng những ý kiến đóng góp tại hội thảo sẽ là những vấn đề then chốt, tạo động lực để các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, viện trường,… cùng đồng lòng nghiên cứu và tìm ra những giải pháp thiết thực để phát triển bền vững.

Bên lề hội thảo, Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao, Khu công nghệ Cao TP.HCM đã trao quyết định tiếp nhận dự án tham gia chương trình ươm tạo cho Công ty cổ phần Công nghệ Checkee. Ban tổ chức cũng đã phối hợp với các doanh nghiệp triển lãm và kết nối thương mại với khoảng 20 gian hàng trưng bày các sản phẩm thực phẩm, nông nghiệp hữu cơ, các sản phẩm ứng dụng công nghệ, thiết bị, giải pháp trong lĩnh vực nông nghiệp, bảo vệ môi trường, dệt may,…

Sáng ngày 17/7, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hưng Yên đã tổ chức một hội thảo quan trọng với chủ đề ‘Hoàn thiện văn bản quản lý các nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm nông sản, thuộc chương trình phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Hưng Yên năm 2025’. Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận và thống nhất về việc sửa đổi, điều chỉnh Quy chế quản lý, sử dụng và Quy định cấp, thu hồi, gia hạn Giấy chứng nhận nhãn hiệu cho các sản phẩm đặc trưng của tỉnh.

Các nhãn hiệu được đề cập bao gồm ‘Sen Hưng Yên’, ‘Cam Hưng Yên’, ‘Long nhãn Hưng Yên’, ‘Vải trứng Hưng Yên’, và ‘Nếp thơm Hưng Yên’, những nhãn hiệu đã được Sở Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận và đã trở thành thương hiệu nông sản nổi tiếng của tỉnh Hưng Yên. Những thương hiệu này không chỉ được thị trường ưa chuộng mà còn mang lại giá trị kinh tế cao cho các doanh nghiệp và hộ sản xuất.

Việc sửa đổi, điều chỉnh các quy chế và quy định này được đánh giá là cần thiết và phù hợp với việc thay đổi địa giới hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cũng như phù hợp với điều kiện thực tế của các doanh nghiệp và hộ sản xuất. Mục tiêu của việc quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận các sản phẩm nông sản là góp phần đảm bảo chất lượng, duy trì danh tiếng sản phẩm, và từng bước phát triển thành thương hiệu mạnh mang tầm quốc gia.

Quản lý và sử dụng hiệu quả các nhãn hiệu chứng nhận sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, hộ kinh doanh, và cá nhân trong việc phát triển sản xuất, kinh doanh một cách bền vững và hiệu quả. Đồng thời, việc này cũng giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và người sản xuất, góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Hưng Yên.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc xây dựng và bảo vệ thương hiệu cho các sản phẩm nông sản đặc trưng của tỉnh là một nhiệm vụ quan trọng. Nó không chỉ giúp tăng cường năng lực cạnh tranh của các sản phẩm trên thị trường trong nước và quốc tế mà còn góp phần vào việc quảng bá hình ảnh, tiềm năng và thế mạnh của tỉnh Hưng Yên.

Thông qua hội thảo, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hưng Yên kỳ vọng sẽ thu được nhiều ý kiến đóng góp từ các chuyên gia và doanh nghiệp để hoàn thiện các văn bản quản lý, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc phát triển và bảo vệ các nhãn hiệu chứng nhận của tỉnh. Từ đó, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm nông sản của Hưng Yên, cũng như tăng cường sự phát triển bền vững của kinh tế địa phương.