Trong bối cảnh xã hội hiện đại, việc quảng cáo sai sự thật và sử dụng người nổi tiếng, KOL (người có ảnh hưởng trực tuyến) để quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Để giải quyết vấn đề này, Luật Quảng cáo 2025 đã được ban hành, đặt ra những quy định mới nhằm tăng cường trách nhiệm của người nổi tiếng, doanh nghiệp và các nền tảng trực tuyến trong việc quảng bá sản phẩm.

Một trong những điểm nổi bật của Luật Quảng cáo 2025 là việc yêu cầu người nổi tiếng và KOL phải chịu trách nhiệm liên đới nếu nội dung quảng cáo sai sự thật. Điều này giúp khắc phục khoảng trống pháp lý tồn tại lâu dài và tăng cường trách nhiệm của người nổi tiếng và doanh nghiệp trong việc quảng bá sản phẩm. Đồng thời, luật cũng cấm phát hành quảng cáo trên các nền tảng vi phạm pháp luật, như trang web giả mạo, ứng dụng không phép, hoặc nền tảng chứa nội dung phản cảm, tin giả.

Lawmakers cũng trao quyền khởi kiện tập thể cho người tiêu dùng thông qua các tổ chức đại diện. Đây là công cụ pháp lý mạnh mẽ nhằm gia tăng trách nhiệm doanh nghiệp và tạo ra sức ép công khai trước các hành vi quảng cáo gian dối. Theo các chuyên gia kinh tế, cơ chế khởi kiện tập thể là một điểm mới mang tính “bảo vệ chủ động” được bổ sung trong luật, giúp giảm rào cản pháp lý và chi phí tố tụng cho từng cá nhân.

Song song với đó, luật cũng bổ sung cơ chế hậu kiểm mạnh, đặc biệt với nhóm sản phẩm có rủi ro cao như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc, thiết bị y tế. Tất cả nội dung quảng cáo liên quan đến các nhóm sản phẩm này đều phải được công bố hợp quy, cấp phép trước khi đăng tải, đồng thời không được dùng từ ngữ gây hiểu nhầm như “thần dược”, “đặc trị”, hay “có tác dụng ngay lập tức”.

Ngoài ra, các nền tảng kỹ thuật số cũng sẽ phải xây dựng công cụ chặn, báo cáo quảng cáo sai sự thật, tăng khả năng phản hồi của người dùng và hỗ trợ cơ quan chức năng trong giám sát nội dung.

Lawmakers đang hy vọng rằng Luật Quảng cáo 2025 sẽ là minh chứng cho sự chuyển dịch từ “quản lý truyền thống” sang mô hình quản trị không gian số hiện đại, chủ động và minh bạch hơn. Không chỉ là hành lang pháp lý, đây còn là lời cảnh báo dành cho những ai còn mập mờ giữa thật – giả, tận dụng lòng tin để trục lợi.

Khi luật có hiệu lực, quảng cáo không thể là cuộc chơi đơn phương giữa doanh nghiệp và người nổi tiếng. Mỗi lời nói, mỗi hình ảnh, mỗi dòng mô tả… đều phải cân nhắc và chịu trách nhiệm. Đã đến lúc chấm dứt thời “ai muốn nói gì thì nói” trong lĩnh vực quảng cáo.

Hiện tượng các KOL và influencer trở thành xu hướng trên mạng xã hội những năm gần đây đã thu hút hàng trăm nghìn người theo dõi. Tuy nhiên, vấn đề quảng cáo sai sự thật và lợi dụng lòng tin của người hâm mộ để kiếm lợi nhuận đã trở thành một vấn đề đáng báo động. Mới đây nhất, trường hợp của L.H.T, một influencer sở hữu gần 700.000 người theo dõi, đã bị cộng đồng mạng chỉ trích vì thiếu trung thực trong hoạt động quảng cáo.

L.H.T không chỉ tham gia quảng bá mà còn đảm nhận vai trò đại sứ thương hiệu cho một số dòng mỹ phẩm phổ thông. Trên mạng xã hội, cô thường xuyên chia sẻ về hiệu quả của sản phẩm này dưới dạng những ‘trải nghiệm cá nhân’, tạo cảm giác chân thật và gần gũi, khiến người theo dõi tin rằng đó là cảm nhận thực tế, không mang mục đích thương mại. Tuy nhiên, người theo dõi tinh ý đã phát hiện ra sự mâu thuẫn trong các bài đăng của cô. Trong các Vlog và hình ảnh đời thường do chính L.H.T đăng tải, hầu như không thấy sự xuất hiện của những sản phẩm này. Thay vào đó là loạt mỹ phẩm cao cấp, đắt tiền đến từ các thương hiệu nổi tiếng khác.

Sự mâu thuẫn giữa hình ảnh quảng bá và tiêu dùng thực tế làm dấy lên nghi ngờ đây là hình thức quảng cáo trá hình, lợi dụng cảm xúc và lòng tin của người theo dõi. Theo anh Ngô Vũ Thế Thiên, founder một thương hiệu thời trang nội địa, việc ‘bán hình ảnh’ qua mạng xã hội đang là nguồn thu lớn với các influencer. Trên thực tế, việc dựng nên lối sống hoặc câu chuyện cá nhân để gia tăng độ tin cậy cho sản phẩm không còn xa lạ.

Cũng theo anh Thiên, một influencer tầm trung ở Việt Nam có thể kiếm 30 – 100 triệu đồng/tháng nếu làm việc đều đặn, còn các gương mặt nổi bật có thể thu về 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng/tháng. Nhưng thu nhập càng cao thì trách nhiệm càng lớn. Một hình ảnh cá nhân dù được xây dựng khéo đến đâu nhưng nếu dẫn dắt sai lệch hành vi tiêu dùng thì hậu quả có thể là mất lòng tin hoặc đối diện hệ quả pháp lý.

Một trường hợp khác là kênh TikTok ‘Gia đình Hải Sen’, từ hình ảnh gia đình khởi nghiệp thành công, Lê Văn Hải đã thu hút hàng triệu người theo dõi, tạo nhiều tài khoản cho con và mẹ, lồng ghép quảng cáo ‘siro ăn ngon Hải Bé’ vào các video có trẻ nhỏ để tăng độ tin cậy. Đặc biệt, con của Hải được cho là thường xuyên sử dụng sản phẩm, nhằm tạo cảm giác chân thực và an toàn. Tuy nhiên, tháng 6 vừa qua, Công an tỉnh Ninh Bình đã khởi tố, bắt tạm giam Lê Văn Hải để điều tra về tội ‘Buôn bán hàng giả là thực phẩm’. Thông tin ban đầu cho thấy chỉ riêng sản phẩm ‘siro ăn ngon Hải Bé’ đã được bán ra hơn 100.000 hộp, mang lại doanh thu hơn 16 tỉ đồng.

Luật sư Trương Văn Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, cho rằng influencer dùng hình ảnh cá nhân để quảng bá sản phẩm được xem là ‘người chuyển tải sản phẩm quảng cáo’. Việc này có vi phạm pháp luật hay không phụ thuộc vào mục đích quảng bá và tính minh bạch của nội dung, cụ thể là sản phẩm có bảo đảm chất lượng, nguồn gốc rõ ràng hay không. Người tiêu dùng bị thiệt hại vì tin vào nội dung quảng cáo sai có quyền khởi kiện cá nhân hoặc tổ chức liên quan. Nếu có đủ chứng cứ, họ có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng.

ThS Nguyễn Thị Thu Hiền, chuyên gia giáo dục, cho rằng khi người nổi tiếng chia sẻ trải nghiệm cá nhân, khán giả dễ tin vì cảm thấy gần gũi. Nhưng nếu hình ảnh đó là giả thì việc lợi dụng niềm tin không chỉ thiếu trung thực mà còn có thể gây tổn thương tâm lý, nhất là với giới trẻ.

Trong bối cảnh hoạt động quảng cáo đang phát triển mạnh mẽ trên nhiều phương tiện và nền tảng, việc hoàn thiện hành lang pháp lý để kiểm soát, xử lý vi phạm, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực này là yêu cầu cấp thiết. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo số 16/2012/QH13 đã được Quốc hội biểu quyết thông qua ngày 16/6/2025, đặt ra những quy định rõ ràng, chặt chẽ hơn nhằm bảo đảm tính minh bạch, hiệu lực thực thi của pháp luật và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp.

Thực tế thời gian qua cho thấy hoạt động quảng cáo, nhất là trên không gian mạng, đã nảy sinh nhiều hành vi vi phạm như quảng cáo sai sự thật, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng; quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ chưa được cấp phép; quảng cáo lấn át nội dung chính, thậm chí xuyên tạc, xúc phạm thuần phong mỹ tục, văn hóa dân tộc.

Luat Quảng cáo sửa đổi đã tiếp cận một cách toàn diện hơn với hoạt động quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quảng cáo, trong đó sửa đổi bổ sung Điều 4 về nội dung quản lý Nhà nước về hoạt động quảng cáo, quy định cụ thể thanh tra, kiểm tra, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm.

Luat đã xác lập trách nhiệm cụ thể cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc tiếp nhận và xử lý kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo liên quan đến hoạt động quảng cáo. Việc này không chỉ đơn thuần là tiếp nhận đơn thư mà phải đảm bảo quy trình giải quyết khách quan, công tâm, đúng pháp luật.

Trong bối cảnh tình trạng quảng cáo sai sự thật, thiếu minh bạch, đặc biệt là việc người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm không được kiểm chứng, đang diễn ra phổ biến, người tiêu dùng thường xuyên đối mặt với nhiều rủi ro. Chính vì vậy, công tác giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo về nội dung quảng cáo đã trở thành một phần thiết yếu của quản lý Nhà nước.

Theo Luật sư Lê Văn Lên, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, các nền tảng số cần phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung quảng cáo một cách nghiêm túc. Pháp luật cũng đã quy định rõ về quyền của người tiêu dùng trong việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.

Một điểm nhấn quan trọng trong Luat Quảng cáo sửa đổi là chế tài xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo được mở rộng và cụ thể hóa hơn. Luật khẳng định, người bị ảnh hưởng bởi nội dung quảng cáo vi phạm có quyền gửi đơn tố cáo, yêu cầu xử lý, yêu cầu bồi thường. Cơ quan chức năng có trách nhiệm bảo vệ người tố cáo, người phản ánh, không để xảy ra tình trạng trù dập hoặc chậm trễ kéo dài trong xử lý đơn thư.

Viec luật hóa các chế định về giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm không chỉ dừng lại ở xử lý sai phạm mà hướng đến xây dựng một thị trường quảng cáo minh bạch, công bằng và văn minh. Đây không chỉ là công cụ pháp lý mà còn là nền tảng để xây dựng văn hóa quảng cáo lành mạnh, góp phần bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững trong thời đại số hóa mạnh mẽ như hiện nay.

Ngày 10/7, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 312/QĐ-XPHC đối với bà Nguyễn Hoàng Linh (MC Hoàng Linh) do có sai phạm trong hoạt động quảng cáo.

MC Hoàng Linh bị phạt 107,5 triệu đồng và buộc tháo gỡ, xóa quảng cáo và buộc cải chính thông tin vì quảng cáo sản phẩm dinh dưỡng HIUP27 gây nhầm lẫn về công dụng của sản phẩm đã được công bố, quảng cáo không phù hợp với tài liệu theo quy định và sử dụng tên của bác sĩ.

Trước đó, MC Hoàng Linh cũng vấp tranh luận khi xuất hiện hình ảnh từng quảng cáo sữa Cilonmum. Giữa tháng 4, Doãn Quốc Đam, MC Hoàng Linh bị nhắc tên trên mạng xã hội vì từng xuất hiện trong video quảng cáo Cilonmum – sản phẩm nằm trong đường dây 573 nhãn hiệu sữa giả. MC Hoàng Linh từng xuất hiện trong quảng cáo cho nhiều loại sữa khác nhau của Cilonmum.

Ngoài ra, BTV Quang Minh và Vân Hugo cũng bị xử phạt do có sai phạm trong hoạt động quảng cáo sữa HIUP. BTV Quang Minh bị phạt 37,5 triệu đồng vì quảng cáo sản phẩm dinh dưỡng HIUP27 không phù hợp với một trong các tài liệu theo quy định, trong khi đó, MC Vân Hugo bị phạt 70 triệu đồng do quảng cáo sản phẩm dinh dưỡng HIUP27 gây nhầm lẫn về công dụng của sản phẩm đã công bố.

Có thể thấy, việc quảng cáo sai phạm trong lĩnh vực sức khỏe và dinh dưỡng đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Việc xử phạt các cá nhân và tổ chức vi phạm là cần thiết để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì sự minh bạch trong hoạt động quảng cáo.

Trước những trường hợp này, cơ quan chức năng khuyến cáo người tiêu dùng cần cẩn trọng khi tiếp cận thông tin quảng cáo, đặc biệt là những sản phẩm liên quan đến sức khỏe và dinh dưỡng. Đồng thời, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm.

Như vậy, việc quản lý và kiểm soát hoạt động quảng cáo trong lĩnh vực sức khỏe và dinh dưỡng đang là một thách thức. Tuy nhiên, với sự vào cuộc của cơ quan chức năng và sự cảnh giác của người tiêu dùng, sẽ giúp tạo ra một môi trường quảng cáo lành mạnh và an toàn cho xã hội.