Robot thông minh “Học bá01” đã đi vào lịch sử khi trở thành nghiên cứu sinh tiến sĩ đầu tiên tại Trung Quốc. Robot này được chấp nhận vào chương trình nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành Kịch nghệ và Điện ảnh tại Học viện Sân khấu Thượng Hải, niên khóa 2025-2026. Với khả năng nhận thức và xử lý thông tin tương tự như con người, “Học bá01” sẽ tham gia vào các lớp học cùng các nghiên cứu sinh tiến sĩ người thật trong suốt 4 năm tới.

Được mô tả là “Nghệ sĩ biểu diễn thông minh hiện thân”, “Người sáng tạo thuật toán Opera”, “Nhà khám phá nghệ thuật và công nghệ” và “Người kế thừa Opera Kỹ thuật số”, robot này đại diện cho một bước tiến quan trọng trong việc tích hợp trí tuệ nhân tạo vào lĩnh vực nghệ thuật. Hình dạng vật lý của “Học bá01” được tối ưu hóa từ robot “Walker2”, với chiều cao 1,75 mét và nặng khoảng 30 kg.

Chương trình giảng dạy của robot này sẽ bao gồm các mô-đun cơ bản, nghệ thuật, hệ thống và nhiệm vụ, liên quan đến các lĩnh vực như nhận thức và mô hình hóa nhận thức, hợp nhất dữ liệu đa phương thức và đánh giá kết quả dưới dạng “bảo vệ luận án”. Công ty TNHH Robot Droid Thượng Hải, đơn vị chế tạo người máy, cho biết “Học bá01” sẽ được đào tạo chuyên sâu về hí khúc, biểu diễn, biên kịch, thiết kế sân khấu… cũng như nghiên cứu về sản xuất hí kịch dựa trên mạng LSTM.

Robot này cũng sẽ có cơ hội học tập tại Phòng thí nghiệm trọng điểm “AI + Nghệ thuật biểu diễn” và Phòng thí nghiệm trọng điểm về Đổi mới tích hợp Nghệ thuật biểu diễn kỹ thuật số của Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc. Sự kiện này đánh dấu một thử nghiệm giáo dục đột phá, hướng đến việc tích hợp trí tuệ nhân tạo tạo sinh vào sáng tác kịch nghệ và đưa trí thông minh hiện thân vào đào tạo biểu diễn chuyên biệt.

Việc “Học bá01” trở thành nghiên cứu sinh tiến sĩ robot thông minh đầu tiên của Trung Quốc mở ra một cuộc khám phá liên ngành mới về “sự kết hợp giữa công nghệ và nghệ thuật”. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc kết hợp trí tuệ nhân tạo với nghệ thuật, tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển của lĩnh vực này trong tương lai. Thông tin thêm về robot này có thể được tìm thấy tại các trang web liên quan.

Thâm Quyến, đặc khu kinh tế thuộc tỉnh Quảng Đông, đang nổi lên như một hình mẫu điển hình cho làn sóng đô thị hóa với công nghệ cao tại Trung Quốc. Với những đột phá công nghệ trong lĩnh vực đô thị thông minh, thành phố này đã trở thành một “phòng thí nghiệm” cho các ý tưởng đô thị tương lai, nơi các dịch vụ thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của người dân.

Một trong những bước tiến đáng chú ý gần đây là việc Thâm Quyến chuẩn bị khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán hàng, bảo trì và nâng cấp robot. Sự ra đời của mô hình này hứa hẹn sẽ tạo ra một bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot trên toàn cầu.

Không dừng lại ở đó, Thâm Quyến cũng đang tích cực xúc tiến việc xây dựng khu phố và nhà hát với những trải nghiệm hoàn toàn do robot phục vụ. Du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm mát-xa bằng robot, châm cứu robot, thưởng thức các món ăn truyền thống như bánh kẹp kiểu Trung Quốc do robot làm ra, và thậm chí là dịch vụ hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đột phá công nghệ này đã giúp Thâm Quyến vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức tại Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Giải thưởng này là minh chứng cho năng lực đổi mới toàn diện của Thâm Quyến trong nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân.

Một trong những điểm nổi bật trong hệ thống quản trị của Thâm Quyến là nền tảng ‘digital twin’ (đô thị song sinh số). Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng một kho dữ liệu số bao gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng, được chia thành 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Các ứng dụng này đã tạo ra 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế.

Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng một mô hình thành phố dựa trên ba trụ cột chính: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số. Mô hình này đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2025, hướng tới việc trở thành một thành phố thông minh mẫu mực trên toàn cầu.

Không chỉ Thâm Quyến, nhiều thành phố khác trên khắp Trung Quốc cũng đang chạy đua trong việc số hóa đô thị nhằm tối ưu hóa quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức.

Thâm Quyến hiện đang thử nghiệm mô hình ‘City in the Cloud’ (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa. Trong mô hình này, dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây.

Trong bối cảnh hiện nay, việc ứng dụng công nghệ vào đời sống và sản xuất đã trở thành xu thế tất yếu. Mới đây, một số sáng kiến công nghệ đột phá đã được triển khai nhằm hỗ trợ thế hệ trẻ (Gen Z) quản lý tài chính hiệu quả hơn cũng như thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong nhiều lĩnh vực.

Ngày 23/7 vừa qua, MoMo đã triển khai loạt sáng kiến công nghệ đột phá kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và gamification. Mục đích là đưa kiến thức tài chính đến gần hơn với người trẻ. Tại workshop “Kể chuyện Tài chính thông minh”, sinh viên Đại học Nguyễn Tất Thành đã được trang bị kỹ năng quản lý tiền qua video ứng dụng AI. Họ cũng thực hành công thức “Hiểu tiền – Giữ tiền – Tăng tiền” và cá nhân hóa quản lý chi tiêu ngay trên MoMo.

Các bạn sinh viên đã trải nghiệm học mà chơi với “Đấu Trường Tri Thức” – Sân chơi tài chính quy mô toàn quốc trên nền tảng MoMo. Sân chơi này gồm 3 chế độ chơi chính: “Đường đua thông thái”, “Đấu trường tri thức” và “Tổ ấm trong mơ”. Điều này giúp mở khóa kiến thức tài chính và tạo ra một môi trường để các bạn sinh viên thi tài và nhận thưởng tiền mặt. MoMo sử dụng AI để phân tích thói quen và hành vi người dùng. Từ đó, họ đưa ra gợi ý tiết kiệm, đầu tư và tín dụng cá nhân hóa. Điều này giúp Gen Z đưa ra quyết định tài chính hiệu quả từ sớm. Tổng giá trị phần thưởng từ chương trình lên tới 9 tỷ xu. Hàng triệu người dùng toàn quốc đã tham gia.

Ngoài ra, Amazon đào tạo 1.000 doanh nghiệp Việt kỹ năng công nghệ xuất khẩu trực tuyến. Amazon Global Selling Việt Nam kết hợp với Cục Xúc tiến Thương mại (Vietrade) – Bộ Công Thương triển khai chương trình ‘Thương hiệu Việt tăng trưởng toàn cầu’. Mục tiêu là tạo bệ phóng thành công cho các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường thương mại điện tử toàn cầu. Theo đó, trong 3 năm, từ năm 2025 đến 2027, chương trình sẽ đào tạo toàn diện và chứng nhận xuất khẩu trực tuyến cho 1.000 doanh nghiệp Việt Nam. Chương trình sẽ hỗ trợ 30 thương hiệu quốc gia tăng cường hiện diện quốc tế thông qua thương mại điện tử với Amazon. Amazon Global Selling Việt Nam sẽ giúp các nhà sản xuất và doanh nghiệp Việt Nam xây dựng thương hiệu vững mạnh. Từ đó, họ có thể gia tăng giá trị xuất khẩu.

Về thông tin ra mắt mô hình AI mới, OpenAI vẫn chưa công bố thời điểm ra mắt chính thức cho GPT-5 – phiên bản kế tiếp của mô hình ngôn ngữ mạnh mẽ từng làm nền tảng cho ChatGPT. OpenAI khẳng định GPT-5 chưa được phát hành và không đưa ra lịch cụ thể nào. CEO Sam Altman từng tiết lộ tại một sự kiện vào tháng 5 rằng “GPT-5 chưa sẵn sàng”. Nhóm phát triển đang tập trung cải tiến độ tin cậy, sự thật và an toàn trong quá trình huấn luyện.

Dù OpenAI chưa ra mắt GPT-5, nhiều công ty công nghệ khác – như Google, Anthropic và Meta – đang triển khai các mô hình AI mới với tốc độ chóng mặt. Điều này làm tăng áp lực cạnh tranh và kỳ vọng của thị trường. Dự kiến GPT-5 sẽ mang lại những cải tiến lớn về khả năng lập luận, đa nhiệm, và tương tác mượt mà hơn.

Cuối cùng, robot hình người Trung Quốc lần đầu làm việc trong nhà máy thật. Hãng công nghệ AgiBot vừa trình diễn đội robot hình người A2-W hoạt động thực tế tại nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô ở Mianyang. Trong suốt 3 giờ livestream, robot đã nhận diện kiện hàng, tự lập lộ trình, vận chuyển đến đúng vị trí – xử lý hơn 800 kiện hàng mỗi ca với độ chính xác gần như tuyệt đối. Robot có thể tránh vật cản, điều chỉnh cách cầm nắm, và thích nghi với môi trường phức tạp nhờ mạng nơ-ron do startup A.N.U. phát triển. Theo kỹ sư từ nhà máy Fulin, robot có độ chính xác cao hơn con người và hoạt động liên tục 24/7. Trung Quốc đang bước vào giai đoạn thương mại hóa robot hình người. Lãnh đạo AgiBot kỳ vọng trong 1–2 năm tới, robot đa nhiệm sẽ cộng tác cùng kỹ sư và hệ thống tự động. Mục tiêu là xây dựng nhà máy thông minh không người vận hành.

Triển lãm Thế giới (Expo) đang trở thành một sự kiện toàn cầu quan trọng, nơi các quốc gia tụ họp để giải quyết những vấn đề cấp thiết của thời đại. Năm nay, Expo Osaka 2025 sẽ là nơi hội tụ của 158 quốc gia và vùng lãnh thổ, với chủ đề chính ‘Thiết kế xã hội tương lai cho cuộc sống’, kéo dài 6 tháng từ ngày 13-4 đến 13-10-2025. Trong khuôn khổ sự kiện này, phóng viên Tuổi Trẻ đã có cơ hội mục sở thị những công trình và công nghệ tương lai của thế giới.

Nhà robot học nổi tiếng Nhật Bản, Hiroshi Ishiguro, đã phác thảo một xã hội tương lai trong triển lãm ‘The Future of Life’ (Tương lai sự sống). Đây là một cuộc khám phá triết học về cách android (robot được thiết kế giống con người) và trí tuệ nhân tạo (AI) có thể định hình tương lai, đặc biệt trong các xã hội già hóa như Nhật Bản. Trong gian hàng ‘The Future of Life’, ông Ishiguro đã thiết kế một xã hội tương lai nơi con người cùng tồn tại với robot và AI.

Gian hàng này được chia thành ba khu vực chính, mô tả xu hướng lịch sử của Nhật Bản, một xã hội tương lai gần nơi sự đồng cư giữa con người và máy móc trở nên phổ biến, và một tương lai xa xôi hơn, nơi nhân loại đã tiến hóa vượt ra ngoài hình thức sinh học. Ông Ishiguro chia sẻ rằng công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động và xã hội già hóa ở Nhật Bản. Ông tin rằng robot và AI sẽ giúp con người tăng khả năng và tồn tại trong thế giới này.

Ông Ishiguro cũng nhấn mạnh rằng công nghệ không xấu, nhưng con người cần học cách sử dụng chúng. Ông tin rằng robot không chỉ là máy móc mà là gương phản chiếu nhân loại, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và mở rộng khả năng của mình. Triển lãm ‘The Future of Life’ không chỉ là một sự kiện công nghệ, mà còn là một cuộc thảo luận về những câu hỏi triết học sâu sắc về bản sắc và sự hiện diện của con người.

Ông Ishiguro hy vọng rằng triển lãm này sẽ khuyến khích mọi người suy nghĩ về tương lai và sứ mệnh quan trọng nhất của chúng ta là bảo vệ và phát triển xã hội loài người. Với sự tham gia của 158 quốc gia và vùng lãnh thổ, Expo Osaka 2025 hứa hẹn sẽ là một sự kiện toàn cầu quan trọng, mang lại nhiều cơ hội cho các quốc gia và tổ chức chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và công nghệ để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho nhân loại.

Thông qua các triển lãm và hoạt động, Expo Osaka 2025 cũng sẽ là một cơ hội để thúc đẩy hợp tác quốc tế, tăng cường hiểu biết và tôn trọng giữa các nền văn hóa khác nhau, và xây dựng một cộng đồng toàn cầu vững mạnh và bền vững. Triển lãm ‘The Future of Life’ của ông Ishiguro là một trong những ví dụ điển hình về cách công nghệ và sáng tạo có thể giúp chúng ta xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội, Expo Osaka 2025 sẽ là một sự kiện quan trọng để các quốc gia và tổ chức tụ họp, chia sẻ ý tưởng và kinh nghiệm, và cùng nhau xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho nhân loại. Với chủ đề ‘Thiết kế xã hội tương lai cho cuộc sống’, Expo Osaka 2025 hứa hẹn sẽ là một sự kiện toàn cầu quan trọng và đáng nhớ.