Người trẻ đang là lực lượng tiềm năng cho việc phát triển bền vững ở Việt Nam. Tuy nhiên, để khơi dậy tiềm năng này, cần có sự hỗ trợ và niềm tin từ chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Một trong những tấm gương sáng cho việc kết nối giáo dục, nghiên cứu và phát triển cộng đồng tại Đồng bằng sông Cửu Long là Huỳnh Ngọc Thái Anh, Bí thư Đoàn Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông – Đại học Cần Thơ.

Với vai trò là giảng viên trẻ ngành khoa học máy tính, Thái Anh đã và đang thực hiện nhiều dự án ứng dụng vì sự phát triển bền vững tại khu vực này. Không chỉ vậy, Thái Anh còn là thành viên của Câu lạc bộ Doanh nhân trẻ TP. Cần Thơ và mới đây đã tham gia chương trình ‘Tầm nhìn toàn cầu của thanh niên Việt Nam 2025’ (VYGO2025) tại Ninh Bình. Chương trình do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều bạn trẻ tài năng từ Việt Nam và quốc tế.

Khi chia sẻ về việc tham gia chương trình, Thái Anh bày tỏ mong muốn được kết nối với những bạn trẻ tài năng khắp nơi và lan tỏa mô hình tích hợp giảng dạy và hoạt động phát triển bền vững. Thái Anh tin rằng, mỗi người Việt trẻ khi ra thế giới đều mang trong mình sứ mệnh: vừa giới thiệu văn hóa Việt, vừa học hỏi và kết nối nguồn lực quốc tế để quay về đóng góp cho quê hương.

Về dự án phát triển bền vững mà Thái Anh tâm đắc nhất, đó là ‘Máy thu gom rác trên mặt nước’. Dự án này xuất phát từ thực tế nhiều con sông ở Đồng bằng sông Cửu Long bị ô nhiễm nặng bởi rác thải. Thái Anh cùng nhóm đã nghiên cứu phát triển mô hình thiết bị có thể tự động di chuyển và thu gom rác. Hiện tại, mô hình đã tích hợp được trí tuệ nhân tạo để nhận dạng rác thải và điều hướng thu gom tự động. Thông tin về dự án đã được công bố rộng rãi trên các kênh truyền thông.

Đối với các bạn trẻ muốn triển khai các dự án nghiên cứu và ứng dụng vào thực tiễn, Thái Anh cho rằng khó khăn lớn nhất là nguồn lực tài chính và nhân sự. Ngoài ra, việc tiếp cận và kết nối với các bên liên quan cũng không dễ dàng. Chính sách hỗ trợ dành riêng cho người trẻ còn hạn chế cũng là một thách thức. Để giới trẻ, đặc biệt là thanh niên vùng Đồng bằng sông Cửu Long tích cực tham gia vào các hoạt động phát triển bền vững, Thái Anh đề xuất ba điều: truyền cảm hứng, cơ chế hỗ trợ và niềm tin.

Nếu được tin tưởng, người trẻ sẽ mạnh dạn đề xuất và triển khai các dự án mang lại giá trị thật sự cho cộng đồng. Đối với sinh viên, Thái Anh nhắn nhủ rằng họ là lực lượng có tiềm năng mạnh mẽ nhất để thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. Hãy học tập không chỉ để làm nghề, mà để tạo tác động. Dù bạn học công nghệ, nông nghiệp, xã hội hay môi trường, đều có thể góp phần giải quyết bài toán của cộng đồng. Tìm hiểu thêm về các dự án của Thái Anh để có thêm thông tin.

Công nghệ 4.0 đang đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam. Sự tích hợp của công nghệ vào các bảo tàng và di tích lịch sử đã giúp không gian văn hóa trở nên sống động và hấp dẫn hơn, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.

Một trong những ví dụ điển hình là Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nơi công nghệ 4.0 đã biến những tác phẩm nghệ thuật thành “câu chuyện hình ảnh sống”. Thông qua các công nghệ mới, người xem có thể tương tác và khám phá các tác phẩm một cách sâu sắc hơn. Từ năm 2021, lượng khách trẻ đến bảo tàng đã tăng vọt lên 40% tổng lượng khách tham quan. Không chỉ đến để học hỏi, những du khách trẻ còn chia sẻ trải nghiệm của mình trên mạng xã hội, tạo ra một hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám, một di tích lịch sử nổi tiếng của Việt Nam, cũng đã ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc tái hiện truyền thống khoa cử xưa. Thông qua công nghệ 3D mapping, thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI), du khách có thể khám phá di tích này một cách sống động hơn. Hệ thống trợ lý du lịch ảo, tour tham quan ảo 3D và trải nghiệm VR360 cho phép du khách khám phá di tích ở mọi lúc, mọi nơi.

Đặc biệt, các buổi trình diễn ánh sáng 3D mapping ban đêm tại Văn Miếu đã biến nơi này thành một không gian văn hóa sáng tạo, giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Những sự kiện này đã thu hút đông đảo du khách và giúp nâng cao giá trị của di sản văn hóa.

Việc “đánh thức” di sản bằng công nghệ không chỉ là một xu hướng mà đang trở thành sứ mệnh chung. Mục đích là giúp mỗi di sản có cơ hội kể lại câu chuyện của mình theo ngôn ngữ mới, lay động và lan tỏa trong cộng đồng số. Qua đó, thế hệ trẻ có thể tiếp cận và hiểu rõ hơn về giá trị của di sản văn hóa, đồng thời lan tỏa những giá trị đó đến với cộng đồng quốc tế.

Nhìn chung, việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực. Điều này không chỉ giúp bảo tồn những giá trị truyền thống mà còn làm cho chúng trở nên sống động và gần gũi hơn với thế hệ trẻ.

Việc nhà thiết kế Nguyễn Công Trí bị bắt giữ vì liên quan đến ma túy đã gây ra một cú sốc mạnh mẽ trong dư luận. Người từng được xem là biểu tượng của làng thời trang Việt Nam, ‘anh cả’ của giới thiết kế trong nước, nay phải đối mặt với không chỉ bản án pháp luật mà còn là bản án nghiêm khắc từ công chúng – những người từng đặt trọn niềm tin và kỳ vọng vào anh.

Trước khi bị bắt, Nguyễn Công Trí là cái tên đình đám, là nhà thiết kế của nhiều ngôi sao quốc tế. Tuy nhiên, cú ngã lần này đã khiến nhiều người thất vọng, tiếc nuối và cả tranh cãi. Không ít ý kiến bênh vực, bảo vệ nhà thiết kế như một cách níu giữ niềm tin vào thần tượng. Song bên cạnh sự tiếc nuối cho một tài năng lớn, điều cần đặt ra là một câu hỏi nghiêm túc: Vì sao một người nổi tiếng, thành công, giàu ảnh hưởng lại không thể giữ mình?

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, cho rằng vấp ngã của Nguyễn Công Trí là lời cảnh tỉnh sâu sắc cho cộng đồng nghệ sĩ, đặc biệt là thế hệ trẻ. Ông Sơn nói: ‘Người thất vọng, người tiếc nuối, thậm chí có người vẫn cố bênh vực Công Trí như một cách níu giữ niềm tin vào thần tượng. Công Trí không chỉ là một nhà thiết kế, anh từng được xem là ‘anh cả’ của làng thời trang, là một trong những người mở đường, đặt nền móng cho thời trang Việt Nam có vị thế trên bản đồ thế giới. Chính vì vậy, cú trượt ngã này không chỉ là cú sốc, mà còn khiến công chúng rơi vào trạng thái khủng hoảng niềm tin’.

Theo ông Sơn, công chúng có quyền đòi hỏi sự minh bạch, và có quyền đặt lại ‘thước đo đạo đức’ đối với những người từng được tung hô. ‘Trong một xã hội công bằng, danh tiếng không thể là lá chắn. Trong lĩnh vực nghệ thuật – nơi cảm xúc và hình ảnh chiếm vai trò trung tâm, đạo đức và nhân cách của nghệ sĩ càng phải được giữ gìn như một phần của tác phẩm mà họ tạo ra. Sự thất vọng không chỉ là cảm xúc, mà còn là một lời nhắc nhở nghiêm khắc: không ai có thể đứng ngoài những chuẩn mực tối thiểu của pháp luật và đạo lý, dù họ có tài năng lớn đến đâu’.

Ông Sơn cũng nhấn mạnh rằng với người bình thường thì phạm tội đã là sai trái, nhưng với nghệ sĩ – người từng được cả xã hội tin yêu, kỳ vọng, người từng được nâng niu như biểu tượng văn hóa thì cú ngã ấy càng sâu hơn, đau hơn. Không có án tù nào dài bằng sự lãng quên. Không có sự trừng phạt nào khắc nghiệt hơn ánh mắt nghi ngờ đến từ chính những khán giả từng đặt niềm tin vào người nghệ sĩ.

‘Một lần vướng vòng lao lý, sự nghiệp có thể không bao giờ trở lại như trước, dù tài năng vẫn còn, thành tựu quá khứ vẫn lấp lánh. Trong lĩnh vực nghệ thuật, lòng tin của công chúng chính là nguồn sống. Mất đi điều đó, mọi ánh đèn sân khấu đều tắt. Và đó, chính là bản án cay đắng nhất’, ông Sơn nhấn mạnh.

Cuối cùng, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cũng nhắn gửi đến các nghệ sĩ trẻ rằng: ‘Nghệ thuật là ánh sáng, nhưng ánh sáng ấy không miễn dịch với bóng tối. Chỉ có bản lĩnh, đạo đức và sự tỉnh táo mới giúp mỗi người giữ vững mình giữa những cạm bẫy ngọt ngào mà nguy hiểm. Ma túy không chỉ là chất cấm mà còn là ‘kẻ cướp’ tương lai khôn lường, là con dao hai lưỡi giết chết sự nghiệp, hủy hoại niềm tin và để lại những vết sẹo không thể xóa nhòa trong tâm hồn nghệ sĩ và trái tim người hâm mộ’.

Bởi vậy, sau mỗi cú ngã của bất kỳ nghệ sĩ, người nổi tiếng nào, những người còn lại sẽ thức tỉnh, cẩn trọng hơn, biết tự đặt ra giới hạn cho chính mình. Giữ gìn bản thân cũng chính là giữ gìn niềm tin của công chúng, giữ gìn ánh sáng cho con đường nghệ thuật mà mỗi người đã chọn.

Thế hệ trẻ nông thôn Thái Nguyên đang ngày càng khẳng định vai trò của mình trong thời đại số, không còn là những ‘người đứng ngoài’ trong tiến trình phát triển công nghệ. Tại tỉnh Thái Nguyên, nhiều thanh niên đã và đang chủ động học hỏi và ứng dụng công nghệ để thay đổi cách làm kinh tế, giúp tăng thu nhập và phát triển địa phương.

Anh Hứa Văn Thượng, một thanh niên ở xã Na Rì, đã khởi nghiệp thành công với mô hình nuôi dúi nhờ vào việc ứng dụng công nghệ. Sau khi xem các video trên Youtube, anh Thượng đã tự tìm hiểu và quyết định xây dựng trang trại nuôi dúi. Sau 6 năm, anh đã xây dựng được 2 nhà nuôi có diện tích 150m2, trang bị hệ thống làm mát, sưởi ấm và đo độ ẩm được cài đặt trên điện thoại thông minh để đảm bảo dúi phát triển trong điều kiện tốt.

Không chỉ dừng lại ở đó, anh Thượng còn xây dựng kênh bán hàng trên các nền tảng như Zalo Shop, Shopee, Tiktok Shop để mở rộng thị trường. Hiện nay, sản phẩm của anh đã xuất đến nhiều tỉnh, thành như Hà Nội, Quảng Ninh, Phú Thọ, Tuyên Quang, Bắc Ninh, Cao Bằng… Việc sử dụng công nghệ đã hỗ trợ rất nhiều trong chăn nuôi, đặc biệt trong việc quảng bá và giới thiệu sản phẩm. Thông qua kênh bán hàng, anh Thượng đã mở rộng được thị trường cho 2 sản phẩm gồm dúi thương phẩm và dúi giống.

Tỉnh Thái Nguyên đang trên đà trở thành một trung tâm chuyển đổi số năng động của khu vực Trung du miền núi phía Bắc, và thanh niên là lực lượng nòng cốt trong tiến trình này. Tỉnh đoàn Thái Nguyên đã triển khai nhiều chương trình giúp thanh niên tiếp cận và làm chủ công nghệ một cách chủ động và thực chất.

Một trong những hoạt động nổi bật là Tỉnh đoàn phối hợp với các sở, ban, ngành tổ chức chương trình tập huấn chuyển đổi số từ cơ bản đến nâng cao cho cán bộ đoàn cơ sở và thanh niên nông thôn. Ngoài ra, còn có các hoạt động về chuyển đổi số, liên hoan tuổi trẻ sáng tạo, cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo… cho đoàn viên thanh niên nông thôn.

Tỉnh đoàn đã triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho người dân theo tinh thần ‘không ai bị bỏ lại phía sau’ trong tiến trình chuyển đổi số. Các đội hình ‘Thanh niên tình nguyện chuyển đổi số’ đã được thành lập tại nhiều xã, phường để hướng dẫn người dân cài đặt và sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt. Thanh niên còn hỗ trợ người dân đăng ký định danh điện tử VNeID, thực hiện các thủ tục hành chính mức độ 3, 4, giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí.

Chị Phạm Thị Thu Hiền, Bí thư Tỉnh đoàn Thái Nguyên, cho biết: ‘Để đảm bảo người trẻ dùng công nghệ an toàn, Tỉnh đoàn lồng ghép tập huấn an toàn không gian mạng, tìm hiểu Luật An ninh mạng và bộ Quy tắc ứng xử trên mạng thông qua các hội thi trực tuyến, chuyên đề sinh hoạt đoàn, cũng như phối hợp các đơn vị tổ chức sân chơi tìm hiểu pháp luật số dành cho đoàn viên, học sinh.’