Một nghiên cứu gần đây được đăng trên tạp chí Nature Food đã đưa ra bằng chứng cho thấy việc áp dụng các phương pháp xử lý rác thải thực phẩm thân thiện với môi trường có thể giảm thiểu đáng kể lượng khí nhà kính phát thải ra môi trường. Hiện tại, gần 1/3 lượng thực phẩm sản xuất ra toàn cầu đang bị lãng phí và không được tiêu thụ, dẫn đến sự tổn thất lớn về đất đai, nước và năng lượng.

Rác thải thực phẩm hiện đang trở thành một vấn đề cấp bách toàn cầu, không chỉ gây ra sự lãng phí tài nguyên mà còn là nguồn phát thải khí metan, một loại khí nhà kính có khả năng làm ấm Trái đất gấp 80 lần so với CO₂ trong vòng 20 năm. Khi bị chôn lấp trong điều kiện yếm khí, rác thải thực phẩm phát thải khí metan, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Một nhóm nghiên cứu bao gồm 60 nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu này dựa trên dữ liệu thu thập từ 91 nghiên cứu thực địa tại 29 quốc gia. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá ba phương pháp xử lý rác thải thực phẩm, bao gồm ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí để sản xuất biogas và tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi.

Theo Giáo sư Zhengxia Dou, một trong những tác giả chính của nghiên cứu, các quốc gia có hệ thống sản xuất và tiêu dùng lương thực thực phẩm lớn như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu đang là những điểm nóng phát thải methane từ việc chôn lấp rác thực phẩm. Nếu các quốc gia này chấm dứt hình thức xử lý này, lượng phát thải khí methane có thể giảm tương đương với lượng khí methane mà gần 9 triệu con bò sữa thải ra.

Phương pháp tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi không chỉ giúp giảm phát thải mà còn tiết kiệm tài nguyên. Ví dụ, nếu Trung Quốc tái chế rác thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi, có thể giảm được hơn 5% diện tích đất trồng đậu tương và ngô, những loại cây chủ lực dùng làm thức ăn chăn nuôi. Diện tích này có thể được chuyển sang sản xuất lương thực cho con người hoặc phục vụ mục đích bảo tồn.

Tái chế rác thực phẩm được coi là một giải pháp khả thi, chi phí thấp và đã được kiểm chứng ngoài thực tế. Quan trọng hơn, nó mang lại nhiều lợi ích đồng thời, vừa giảm phát thải, vừa tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, để thực hiện giải pháp này, không chỉ cần sự thay đổi từ chính sách mà còn cần sự hợp tác và thay đổi từ mỗi người tiêu dùng. Giảm lãng phí thực phẩm cần bắt đầu ngay từ trong bếp của mỗi gia đình.

Nhìn chung, nghiên cứu này đã chỉ ra rằng việc áp dụng các phương pháp xử lý rác thải thực phẩm thân thiện với môi trường có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Các quốc gia và tổ chức cần hợp tác để triển khai các giải pháp tái chế rác thải thực phẩm hiệu quả, đồng thời nâng cao ý thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc giảm lãng phí thực phẩm.

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra tiềm năng loại bỏ hoàn toàn bột cá và dầu cá khỏi thức ăn cho cá biển, mà vẫn đạt được hiệu quả sử dụng thức ăn cao hơn. Liên minh F3 Future of Fish Feed đã thực hiện một loạt các thử nghiệm trên nhiều loài cá biển, bao gồm cá cam Hawaii, cá cam California, cá vược miệng rộng, cá chim Florida và cá hồng Mỹ.

Trong thử nghiệm trên cá cam Hawaii, các nhà nghiên cứu đã sử dụng khẩu phần thử nghiệm F3 hoàn toàn không chứa nguyên liệu từ cá và đạt được kết quả tích cực. Cá ăn khẩu phần F3 có tốc độ tăng trưởng tương đương với nhóm ăn khẩu phần thương mại trong 56 ngày đầu, và chỉ số nội tạng cao hơn ở nhóm ăn khẩu phần thương mại. Hệ số chuyển hóa thức ăn không khác biệt đáng kể giữa hai nhóm.

Trên cá cam California, kết quả cho thấy cá ăn khẩu phần F3 tăng trưởng chậm hơn và có hệ số chuyển hóa thức ăn cao hơn so với nhóm đối chứng. Tuy nhiên, dầu tảo có thể thay thế hiệu quả dầu cá trong khẩu phần. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy rằng, việc sử dụng dầu tảo có thể cải thiện đáng kể hiệu suất tăng trưởng của cá.

Các thử nghiệm trên cá vược miệng rộng, cá chim Florida và cá hồng Mỹ cũng cho kết quả tương tự. Không có khác biệt đáng kể giữa các nhóm về tăng trưởng, tỷ lệ sống, và các chỉ tiêu khác. Tuy nhiên, cá ăn khẩu phần F3 có hàm lượng lipid thấp và độ ẩm cao hơn. Điều này cho thấy rằng, khẩu phần F3 có thể cần một số điều chỉnh để tối ưu hóa hiệu suất tăng trưởng của cá.

Các nghiên cứu này cho thấy rằng thức ăn thủy sản không chứa bột cá, dầu cá hoàn toàn khả thi trong nuôi cá biển thương phẩm, với hiệu suất tăng trưởng tương đương và chất lượng cảm quan tích cực ở nhiều loài. Tuy còn một số hạn chế về khả năng tiêu hóa, độ ngon miệng và ảnh hưởng mô học tạm thời, các vấn đề này có thể khắc phục bằng tinh chỉnh công thức và công nghệ chế biến.

Khi nhu cầu dinh dưỡng của từng loài được xác định rõ, thức ăn không chứa bột cá và dầu cá sẽ trở thành lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh nguyên liệu biển ngày càng đắt đỏ. Về mặt kinh tế, chuyển sang sử dụng đạm thay thế từ phụ phẩm không chỉ giảm chi phí mà còn tăng lợi nhuận, hỗ trợ ổn định ngành và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho người tiêu dùng.