Các đài quan sát tia X trên Trái Đất đã phát hiện một sự kiện vũ trụ hiếm hoi, hé lộ sự tồn tại của một loại “quái vật vũ trụ” bí ẩn. Sự kiện này liên quan đến một nguồn tia X mạnh được gọi là HLX-1, nằm trong một thiên hà cách Trái Đất khoảng 450 triệu năm ánh sáng.

HLX-1 là kết quả của một vụ lỗ đen xé sao, hay còn gọi là “gián đoạn thủy triều” (TDE). Trong sự kiện này, một lỗ đen khối lượng trung bình đã thức giấc và bắt đầu “ăn thịt” một ngôi sao. Lỗ đen này được cho là có khối lượng trung gian, nằm giữa lỗ đen siêu khối và lỗ đen khối lượng sao, với khối lượng nặng gấp 100-100.000 lần Mặt Trời.

Sự tồn tại của loại lỗ đen này đã được lý thuyết hóa, nhưng chưa bao giờ được quan sát trực tiếp. Sự kiện HLX-1 đã được quan sát lần đầu tiên vào năm 2009. Sau đó, nó đã sáng hơn gấp 100 lần vào năm 2012 và mờ đi vào năm 2023. Các nhà khoa học tin rằng lỗ đen này có thể đã gắn bó với một ngôi sao khổng lồ và ăn dần ngôi sao, dẫn đến các vụ bùng nổ lặp đi lặp lại.

“Bây giờ chúng ta cần chờ xem liệu nó có bùng phát nhiều lần không, hay có một điểm khởi đầu, một đỉnh điểm, và bây giờ nó sẽ giảm dần cho đến khi biến mất” – nhà thiên văn học Roberto Soria thuộc Viện Vật lý thiên văn quốc gia Ý, đồng tác giả, cho biết.

Sự phát hiện này mang lại hy vọng mới cho việc nghiên cứu về sự hình thành của lỗ đen siêu khối và giúp giải đáp các bí ẩn về vũ trụ. Với việc tiếp tục quan sát và nghiên cứu HLX-1, các nhà khoa học hy vọng sẽ có thể hiểu rõ hơn về loại lỗ đen bí ẩn này và vai trò của nó trong vũ trụ.

Các nhà khoa học đang theo dõi chặt chẽ hàng nghìn tiểu hành tinh bay gần Trái đất mỗi năm, trong đó có những tiểu hành tinh đủ lớn để phá hủy toàn bộ một thành phố nếu chúng va chạm. Những tiểu hành tinh này được gọi là ‘sát thủ thành phố’. Chúng là những thiên thể có kích thước đủ lớn để gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu va chạm với Trái đất.

Có một số tiểu hành tinh sát thủ thành phố mà các nhà khoa học đang theo dõi chặt chẽ. Một trong số đó là tiểu hành tinh (4953) 1990 MU. Đây là một trong những tiểu hành tinh lớn và đáng lo ngại, với kích thước ước tính từ 984 đến 1.968 feet (300 đến 600 mét). Nó có khả năng va chạm với Trái đất vào năm 2027 và 2058. Mặc dù không có nguy hiểm trước mắt, 1990 MU đang được theo dõi chặt chẽ do độ lệch tâm quỹ đạo cao và xu hướng đi qua vùng lân cận của Trái đất.

Một tiểu hành tinh khác từng được coi là một mối đe dọa tiềm tàng là 2007 FT3. Tuy nhiên, sau đó nó đã biến mất khỏi tầm nhìn của các nhà thiên văn học. Mặc dù vậy, nó vẫn là một câu chuyện cảnh báo về việc nhiều tiểu hành tinh có khả năng gây nguy hiểm vẫn được phát hiện, theo dõi trong thời gian ngắn, rồi sau đó biến mất do thời gian quan sát ngắn hoặc tầm nhìn bầu trời kém.

Mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra tiểu hành tinh 2023 TL4, có kích thước ước tính khoảng 1.082 feet (330 mm) và tiềm năng rủi ro dài hạn. Các nhà khoa học đã xác định được 0,00055% khả năng va chạm vào năm 2119. Mặc dù rủi ro còn thấp, nhưng tiểu hành tinh này cung cấp cho các nhà khoa học nhiều thập kỷ để thử nghiệm, tinh chỉnh và cải thiện các chiến lược phòng thủ hành tinh dài hạn.

Các nhà thiên văn học cũng đã phát hiện ra một nhóm tiểu hành tinh có khả năng gây nguy hiểm, ẩn náu gần Sao Kim. Những tiểu hành tinh đồng quỹ đạo này đặc biệt khó phát hiện do chúng ở gần ánh sáng chói của Mặt trời. Điều này làm dấy lên lời kêu gọi về các hệ thống phát hiện trên không gian để có thể quan sát và theo dõi những tiểu hành tinh này.

Ví dụ, vào tháng 5/2025, NASA đã theo dõi năm tiểu hành tinh gần Trái đất bay ngang qua trong một ngày. Mặc dù không có tiểu hành tinh nào đủ lớn để hủy diệt nền văn minh, nhưng chúng minh họa cho tần suất các vụ nổ bất ngờ nhanh và dữ dội xảy ra với chúng ta. Những sự kiện này giúp các nhà nghiên cứu đánh giá hiệu quả của các công cụ cảnh báo sớm và làm nổi bật những khoảng trống trong phạm vi phát hiện tiểu hành tinh.

Các chuyên gia phòng thủ hành tinh đang kêu gọi cải thiện các cuộc khảo sát bầu trời, phát triển các công nghệ làm chệch hướng và coi những lần suýt va chạm không phải là sự tò mò mà là bản xem trước về những gì một ngày nào đó có thể trở thành thảm họa toàn cầu. Việc nâng cao khả năng phát hiện và theo dõi tiểu hành tinh sẽ giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn cho những tình huống nguy hiểm tiềm tàng trong tương lai.

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, việc lựa chọn ngành học đã trở thành một quyết định chiến lược quan trọng cho tương lai. Gần đây, Viện CFA và Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York đã công bố những phát hiện mới về ngành tài chính và các ngành học khác, cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự dịch chuyển trong thị trường lao động và nhu cầu tuyển dụng.

Ngành tài chính, vốn được xem là ‘con đường vàng’ đến sự ổn định và thu nhập cao, đang dần mất vị thế trước các ngành học ít được chú ý như dinh dưỡng, xây dựng, nông nghiệp. Báo cáo của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York đã chỉ ra sự trỗi dậy của các ngành nhân văn, lĩnh vực lâu nay bị xem là ‘kém thực dụng’. Điều này cho thấy thị trường lao động đang có sự dịch chuyển trong tiêu chí tuyển dụng, với sự ưu tiên ngày càng tăng cho các kỹ năng mềm và tư duy sáng tạo.

Theo kết quả khảo sát của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, các ngành học đại học có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất tại Mỹ bao gồm: Khoa học dinh dưỡng (0,4%), Dịch vụ xây dựng (0,7%), Khoa học động thực vật (1%), Kỹ thuật xây dựng (1%), Giáo dục đặc biệt (1%), Nông nghiệp (1,2%), Giáo dục mầm non (1,3%), Kỹ thuật hàng không vũ trụ (1,4%), Điều dưỡng (1,4%), và Khoa học trái đất (1,5%).

Những số liệu này cho thấy các ngành STEM như khoa học máy tính, từng là điểm nóng tuyển dụng trong suốt giai đoạn hậu đại dịch, cũng ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp cao. Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp các ngành khoa học xã hội và nhân văn lại đang gia tăng. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang góp phần làm đảo lộn những định hướng nghề nghiệp truyền thống.

Nếu trước đây, các ngành công nghệ và tài chính được xem là ‘vùng đất hứa’ thì nay, nhu cầu về tư duy sáng tạo, khả năng giao tiếp, xử lý tình huống – những kỹ năng đặc trưng của khối ngành nhân văn – lại ngày càng được đề cao. Ông Peter Watkins, Giám đốc cao cấp phụ trách chương trình đại học của Viện CFA, cho rằng AI đang thay đổi cả giá trị của tấm bằng đại học.

Ông Robert Goldstein, Giám đốc vận hành của tập đoàn BlackRock, cũng thẳng thắn thừa nhận công ty đang ưu tiên tuyển dụng sinh viên các ngành như lịch sử, văn học Anh – những người có khả năng tư duy tổng hợp, phân tích sâu sắc và linh hoạt trong môi trường công nghệ biến đổi.

Trong bối cảnh AI dần đảm nhiệm các công việc mang tính kỹ thuật, khả năng ‘làm người’ – với tư duy phản biện, sáng tạo và cảm xúc – trở thành lợi thế cạnh tranh mới. Lựa chọn ngành học cần cân bằng giữa đam mê và thực tế. Kết quả khảo sát và số liệu thực tế đều cho thấy sinh viên ngày nay ngày càng thực tế hơn trong việc lựa chọn ngành học.

Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc chỉ nên chọn ngành ‘hot’. Ngược lại, những ngành tưởng chừng ít ‘ăn khách’ lại đang khẳng định vai trò ngày càng quan trọng trong kỷ nguyên AI. Thị trường lao động đang không ngừng biến động. Một ngành có thể là ‘ngôi sao’ hôm nay nhưng trở nên dư thừa chỉ sau vài năm.

Chính vì vậy, các bạn trẻ cần hiểu rõ thế mạnh, sở thích của bản thân, đồng thời cập nhật thường xuyên thông tin về nhu cầu nhân lực và xu hướng nghề nghiệp trong tương lai. Chọn ngành học không chỉ là bước khởi đầu cho sự nghiệp, mà còn là quyết định chiến lược về đầu tư cá nhân.

Trong bối cảnh AI và công nghệ số đang làm thay đổi sâu sắc thị trường lao động, một tấm bằng đại học chỉ phát huy giá trị khi nó được lựa chọn dựa trên sự kết hợp hài hòa giữa đam mê, năng lực cá nhân và hiểu biết thực tế về xu hướng nghề nghiệp. Học sinh, sinh viên cần hướng tới sự linh hoạt, khả năng thích ứng và tư duy dài hạn – những yếu tố ngày càng được các nhà tuyển dụng đánh giá cao.

Các nhà khoa học đã xác nhận sự tồn tại của một hành tinh có thể sở hữu điều kiện lý tưởng để duy trì sự sống, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong ngành thiên văn học. Nhóm nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời Trottier (Canada), phối hợp với NASA, vừa công bố phát hiện hành tinh L98–59 f – một ‘siêu Trái Đất’ quay quanh sao lùn đỏ L98–59.

Hành tinh này nằm trong ‘vùng có thể ở được’ – khu vực mà nước lỏng có khả năng tồn tại trên bề mặt hành tinh, điều kiện tiên quyết cho sự sống như trên Trái Đất. Khoảng cách từ L98–59 f đến Trái Đất chỉ khoảng 35 năm ánh sáng, làm cho nó trở thành một trong những hành tinh quan trọng được phát hiện gần đây.

Ông Charles Cadieux, tác giả chính của nghiên cứu, nhận định rằng việc tìm ra một hành tinh ôn hòa trong một hệ sao nhỏ gọn là một bước tiến quan trọng. Nó minh chứng cho sự đa dạng phong phú của các hệ hành tinh bên ngoài Hệ Mặt Trời, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu những hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ – loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.

Hệ sao L98–59 được phát hiện lần đầu vào năm 2019 với bốn hành tinh đã biết. Nhờ kết hợp thêm dữ liệu từ các đài quan sát dưới mặt đất và các phép đo chính xác hơn, các nhà khoa học giờ đây đã bổ sung hành tinh thứ năm – L98–59 f vào danh sách.

L98–59 f được phát hiện nhờ theo dõi những dao động rất nhỏ trong chuyển động của ngôi sao. Phương pháp này đòi hỏi công nghệ đo đạc cực kỳ chính xác và độ tin cậy cao. Các nhà nghiên cứu tính toán rằng lượng năng lượng mà L98–59 f nhận được từ sao chủ tương đương với mức năng lượng Trái Đất nhận từ Mặt Trời, củng cố thêm giả thiết rằng hành tinh này có thể sở hữu nước dạng lỏng và là ứng viên sáng giá cho sự sống ngoài Trái Đất.

Nhóm nghiên cứu cũng công bố thêm các thông tin quan trọng về bốn hành tinh còn lại trong hệ. Trong đó, L98–59 b – hành tinh gần sao chủ nhất, có kích thước bằng 84% Trái Đất và khối lượng bằng khoảng một nửa. Hai hành tinh tiếp theo trong hệ được cho là có địa chất tương đồng với vệ tinh Io của Sao Mộc – nơi nổi tiếng với hoạt động núi lửa mãnh liệt. Riêng hành tinh thứ tư có thể là một ‘thế giới nước’, với cấu trúc chứa phần lớn là chất lỏng.

Giáo sư René Doyon, một trong các đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng hệ hành tinh L98–59 cung cấp một cơ hội độc đáo để trả lời các câu hỏi nền tảng trong lĩnh vực nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời. Với sự đa dạng về cấu trúc và đặc tính vật lý, L98–59 là một phòng thí nghiệm thiên nhiên lý tưởng để nghiên cứu cách mà các hành tinh loại siêu Trái Đất hoặc tiểu Hải Vương hình thành.

Nhóm nghiên cứu cho biết, sau bước phát hiện quan trọng này, họ sẽ tiếp tục sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb – công cụ hiện đại nhất hiện nay để phân tích kỹ hơn thành phần khí quyển và bề mặt của các hành tinh trong hệ sao L98–59.

Việc phát hiện L98–59 f – hành tinh có khả năng hỗ trợ sự sống ở khoảng cách tương đối gần Trái Đất – không chỉ là bước tiến khoa học mà còn mở ra nhiều hy vọng về khả năng tồn tại sự sống ngoài hành tinh trong vũ trụ rộng lớn.

Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã đạt được một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực khám phá vũ trụ khi phát hiện ra một vật thể song sinh đã chết của ngôi sao Betelgeuse nổi tiếng, thường được gọi là “quái vật sắp nổ”. Betelgeuse là một trong những ngôi sao lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời Trái Đất, với khối lượng ước tính gấp 16,5-19 lần khối lượng Mặt Trời và bán kính lớn hơn 764 lần bán kính Mặt Trời.

Betelgeuse hiện đang ở giai đoạn cuối cùng của vòng đời, được gọi là giai đoạn “sao khổng lồ đỏ”, và dự kiến sẽ trải qua một vụ nổ trong tương lai không xa, có thể xảy ra trong năm nay hoặc trong 100.000 năm tới. Ngoài ra, Betelgeuse cũng được biết đến là một sao biến quang, với độ sáng từ ngôi sao này liên tục thay đổi theo thời gian. Các nhà khoa học đã cố gắng tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi độ sáng này và đã phát hiện ra một “bóng ma” quay quanh Betelgeuse.

Bóng ma này được cho là một ngôi sao song sinh, được sinh ra cùng lúc với Betelgeuse nhưng đã chết từ rất lâu và hiện trở nên rất mờ nhạt. Ngôi sao chết này được đặt tên là Siwarha, có khối lượng gấp khoảng 1,6 lần khối lượng Mặt Trời. Siwarha quay quanh Betelgeuse với khoảng cách quỹ đạo là 4 đơn vị thiên văn và có chu kỳ quỹ đạo là 5,94 năm. Phát hiện này là kết quả của các quan sát từ Đài thiên văn Gemini, một hệ thống gồm 2 kính viễn vọng đặt tại Hawaii (Mỹ) và Chile.

Điều đáng chú ý là cặp vật thể khổng lồ này nằm cách Trái Đất tới 548 năm ánh sáng và Betelgeuse đã chết nên cực kỳ mờ nhạt. Tuy nhiên, phát hiện này đã mở ra một trang mới trong việc khám phá vũ trụ và giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vòng đời của các ngôi sao. Quá trình nghiên cứu và khám phá vũ trụ không ngừng mang lại những bất ngờ và kiến thức mới mẻ cho nhân loại, giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về vũ trụ và vị trí của chúng ta trong đó.

Thông tin về phát hiện này đã được công bố và có thể tìm hiểu thêm tại các nguồn tin cậy https://www.example.com .