TP.HCM đang lên kế hoạch chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho các tài xế công nghệ và giao hàng, với mục tiêu giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thành dự thảo ‘Đề án Chuyển đổi xe hai bánh từ xe xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM’. Dự kiến, đề án này sẽ được trình lên UBND thành phố trong tuần này trước khi đi qua các bước góp ý và thẩm định tính pháp lý cho các đề xuất chính sách.
Theo ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế thuộc HIDS, mỗi tài xế công nghệ tại TP.HCM di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Điều này đồng nghĩa với việc chuyển đổi một chiếc xe máy chạy xăng của tài xế công nghệ sang xe máy điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe hai bánh cá nhân khác.
HIDS kiến nghị TP.HCM đề xuất Trung ương miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế VAT đối với xe máy điện do tài xế công nghệ đứng tên khi mua mới, áp dụng trong toàn bộ giai đoạn triển khai từ tháng 1/2026 đến tháng 12/2029. Đồng thời, đơn vị nghiên cứu này cũng kiến nghị thiết lập cơ chế cho vay vốn ưu đãi lãi suất thấp, lãi suất trần khoảng 6%/năm, giúp tài xế dễ tiếp cận nguồn vốn mua xe điện.
Đề án của HIDS đưa ra 4 giai đoạn thực hiện. Từ tháng 1/2026, bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi và ngừng cấp phù hiệu mới cho xe máy xăng. Từ tháng 1/2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1/2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12/2029, cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.
Theo HIDS, giá trị trung bình năm của hàm lượng bụi mịn PM2.5 ở TP.HCM cao gấp từ 2,5 đến 4,7 lần so với ngưỡng do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị. Hoạt động giao thông vận tải được xem là một trong những nguồn phát thải chính làm ô nhiễm không khí tại TP.HCM.
TP.HCM sẽ gửi kiến nghị ra Trung ương sau khi hoàn thiện đề án, nhằm tìm kiếm sự hỗ trợ và đồng thuận từ các cấp chính quyền cao hơn. Việc chuyển đổi sang xe máy điện được kỳ vọng sẽ góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí, cải thiện chất lượng môi trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đồng thời, việc này cũng sẽ giúp tài xế công nghệ và giao hàng tiếp cận với công nghệ mới, giảm chi phí vận hành và tăng cường hiệu quả công việc.
