Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’. Tại Diễn đàn ‘Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về tiềm năng và thách thức của thị trường carbon tại Việt Nam.
Hiện tại, Việt Nam đang ở giai đoạn định hình nền móng thị trường carbon, với nhiều tiềm năng nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Các chuyên gia chỉ ra rằng hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định khí nhà kính (MRV) chưa đồng bộ và thiếu chuẩn hóa. Điều này gây ra khó khăn cho việc xác minh và kiểm tra lượng khí thải, làm cơ sở cho việc mua bán và trao đổi carbon trên thị trường.
Bên cạnh đó, hạn chế về nhận thức, nhân lực và tài chính đang khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường này. Nhiều doanh nghiệp chỉ hiểu đơn giản về giảm phát thải mà chưa thực sự ứng dụng công nghệ tuần hoàn tài nguyên để phát triển bền vững. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận thị trường carbon mà còn ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ hướng tới tính bền vững.
Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, cho biết từ nay đến 2028, Việt Nam sẽ thí điểm cấp phát hạn ngạch miễn phí và vận hành sàn giao dịch carbon. Từ năm 2029, sẽ áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế. Các bộ, ngành đang hoàn thiện hành lang pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và tránh ảnh hưởng tới cam kết giảm phát thải quốc gia. Việc này không chỉ giúp tạo ra một thị trường carbon hiệu quả mà còn góp phần vào việc thực hiện thành công mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị cần đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Điều này đòi hỏi sự tham gia và hỗ trợ không chỉ từ chính phủ mà còn từ các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ và khu vực tư nhân. Sự hỗ trợ này có thể đến dưới dạng chia sẻ công nghệ, cung cấp tài chính xanh, hoặc hỗ trợ kỹ thuật trong việc xây dựng và vận hành hệ thống MRV.
Xây dựng một thị trường carbon hiệu quả và minh bạch không chỉ giúp Việt Nam thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính mà còn mang lại lợi ích kinh tế thông qua việc tạo ra nguồn thu từ việc bán hạn ngạch carbon, cũng như thúc đẩy sự phát triển bền vững và chuyển đổi xanh của nền kinh tế.
Để đạt được mục tiêu này, việc tăng cường năng lực và nâng cao nhận thức về thị trường carbon trong cộng đồng doanh nghiệp và người dân là rất quan trọng. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch và phát triển bền vững.
